Najstarsze wino na świecie ma blisko…1700 lat

Wino umieszczone w wyposażonej w uchwyty 1,5-litrowej butelce, znane jako Römische Wein von Speyer zostało odkryte w jednym z rzymskich grobów w 1867 roku niedaleko niemieckiego miasta Speyer. Znajduje się obecnie w tamtejszym Historisches Museum der Pfalz Speyer. Moment jego zabutelkowania szacuje się na 325 rok naszej ery.

W grobie, w którym pochowane zostało małżeństwo ówczesnych możnych, znaleziono łącznie 6 butelek, ale tylko w jednej z nich zachowała się jeszcze ciecz. Dlaczego? Otóż z jakiegoś powodu tylko ta butelka została zatkana woskiem, a nie korkiem. W przypadku pozostałych butelek ich zamknięcie przez wieki po prostu zbutwiało.

Magiczne właściwości oliwy z oliwek

W butelce znajduje się nie tylko pozostałość po dawnym winie. Zostało ono zakonserwowane dość grubą i gęstą warstwą oliwy z oliwek. Swego czasu była to dość powszechna praktyka, tak wobec napojów, jak i żywności. Oliwa ta posiada bowiem właściwości dezynfekujące. Natomiast w przypadku naszej butelki wydaje się obecnie, że chociaż niewątpliwie spełniła ona swoje zadanie, to jednak ma się wrażenie, że oliwy tej jest w środku nawet więcej, niż byłego wina.

fot.Immanuel Giel / CC BY-SA 3.0

Butelka wina

Z reguły oliwa z oliwek pełniła podwójną funkcję: z jednej strony była barierą fizyczną, oddzielającą wino od powietrza i uniemożliwiającą mu odparowywanie, natomiast z drugiej stanowiła barierę chemiczną, a to dzięki zawartym w oliwie antyoksydantom. (Obecnie tę drugą funkcję pełni dwutlenek siarki). Nic więc dziwnego, że używano jej również, by zabezpieczyć butelki z winem w ich najdłuższej podróży: w zaświaty.

Czy 1700-letnie wino nadal nadaje się do picia?

Wlane do wspomnianej butelki wino najprawdopodobniej zostało zrobione z miejscowych winogron. Zapewne dodano do niego również różnego rodzaju zioła, czy to dla smaku, czy też dla lepszego zakonserwowania. Tylko czy w dalszym ciągu jest to wino? Naukowcy uważają, że nie można już z całą odpowiedzialnością tak go nazwać, ponieważ dawno utraciło już swoje procentowe właściwości.

Najważniejsze jednak pytania w kontekście wina ze Speyer brzmią: co stałoby się, gdybyśmy je otworzyli? Czy wypicie go byłoby niebezpieczne dla naszego zdrowia? Odnośnie do pierwszej kwestii: naukowcy mają obawy. O ile bowiem aktualna konsystencja – aczkolwiek wyglądająca niezbyt apetycznie – wydaje się stabilna, to nie jest pewne, jak zachowałaby się w kontakcie z powietrzem. Inna rzecz, że na otwarcie butelki, nawet w celach badawczych, nie zgadza się wspomniane muzeum.

fot.Altera levatur / CC BY-SA 4.0

Wino rzymskie ze Speyer

Czy jednak 1700-letnie wino nadal nadawałoby się do spożycia? Przede wszystkim uważa się – i trudno się temu dziwić – że na pewno nie byłoby to przyjemne dla podniebienia. Jednocześnie jednak naukowcy twierdzą, że pod względem mikrobiologicznym wino wydaje się nadal bez zarzutu. A zatem można zaryzykować stwierdzenie, że łyk tego wiekowego wina nie zabiłby nas i nie wywołałby u nas żadnej choroby układu pokarmowego, a przynajmniej nie o podłożu bakteryjnym.

Czy zatem ktoś się skusi?

Źródła:

1. Blatchly, Z. Delen Nircan, P. O’Hara, The Chemical Story of Olive Oil: From Grove to Table, Royal Society of Chemistry, Croydon 2017.
2. Ewbank, You Can (Probably) Still Drink the World’s Oldest Bottle of Wine, https://www.atlasobscura.com/articles/worlds-oldest-wine-speyer-bottle, dostęp: 20.01.2023.
3. Funnell, The World’s Oldest Bottle Of Wine Might Actually Be Safe To Drink, https://www.iflscience.com/the-world-s-oldest-bottle-of-wine-might-actually-be-safe-to-drink-66999, dostęp: 20.01.2023.
4. Palmer, Food Weird-o-Pedia: The Ultimate Book of Surprising, Strange, and Incredibly Bizarre Facts about Food and Drink, Skyhorse Publishing, New York 2021.