Częścią Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu jest wystawa ”Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia”. To podróż przez prawie 400 lat aż do tragedii Holokaustu, w którym zginęli niemal wszyscy żydowscy oświęcimianie. Na interaktywnej wystawie są prezentowane dokumenty, a także autentyczne przedmioty, przypominające o kilku wiekach obecności żydów w Oświęcimiu.

– Ponieważ wiele osób nie ma możliwości odwiedzenia nas osobiście, nasze zbiory prezentujemy także on-line  – opowiada dr Artur Szyndler, historyk w Muzeum Żydowskim w Oświęcimiu. Są one dostępne na stronie www.ajcf.pl/archiwum, a niektóre z nich także na wystawie w Google Arts & Culture. Historię konkretnych obiektów przybliża też bezpłatna aplikacja Oszpicin.– Niedawno stworzyliśmy także cykl filmów “Cyfrowe dziedzictwo Oświęcimia”, dzięki któremu można poznać dzieje Oszpicina on-line. Zachęcam do skorzystania z tej możliwości – dodaje dr Szyndler.

Tymczasem publikujemy kilka zdjęć, które przypominają o żydowskiej społeczności Oświęcimia w kontekście kolejnej rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Seria fotografii z kopania rowów przeciwlotniczych

Fotografie przedstawiają mieszkańców Oświęcimia – zarówno chrześcijan, jak i żydów – podczas kopania rowów, prawdopodobnie przeciwlotniczych.

– Darczyńca zdjęć wspominał, że były to rowy przeciwczołgowe, jednak analiza fotografii nie potwierdza raczej takiej tezy. Miało to miejsce na przełomie lipca i sierpnia 1939 roku – opowiada dr Artur Szyndler. Jak dodaje, zdjęcia zostały udostępnione w 1985 roku w Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu przez oświęcimianina Stanisława Neumanna.

fot.Wirtualne Muzea Małopolski, muzea.malopolska.pl

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-16;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Stara tablica odnaleziona przez archeologów

Śladem wprowadzania przez okupanta nazw niemieckojęzycznych jest oryginalna emaliowana tablica z niemiecką nazwą ulicy Stolarskiej – Tischlerstraße.

– Tablica została odnaleziona w 2004 roku podczas prac archeologicznych, prowadzonych na terenie po Wielkiej Synagodze przy ulicy Berka Joselewicza – mówi dr Szyndler i jak podkreśla, Oświęcim został zajęty przez wojska niemieckie 3 września 1939 roku. Natomiast już 8 października – na mocy dekretu Hitlera – miasto, którego nazwę zmieniono na Auschwitz, wraz z jego przyległościami zostało wcielone do Trzeciej Rzeszy Niemieckiej. Jako część powiatu bielskiego (Kreis Bielitz O/S) Oświęcim wszedł w skład tzw. rejencji katowickiej (Regierungsbezirk Kattowitz)

fot.Wirtualne Muzea Małopolski, muzea.malopolska.pl

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-58;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-58;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Małopolski Instytut Kultury w Krakowie; zobacz więcej: www.muzea.malopolska.pl ;CŻ-58;;fot. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie

Jeden z ponad 400 elementów z największej świątyni

Lampka Ner Tamid (hebr. wieczne światło) to inny przedmiot odnaleziony podczas prac archeologicznych, prowadzonych na terenie po Wielkiej Synagodze przy ulicy Berka Joselewicza w 2004 roku.

Jak wyjaśnia dr Artur Szyndler, tego typu lampka jest najczęściej zawieszana nad lub przez aron ha-kodesz (wcześniej w niszy na ścianie zachodniej synagogi) i jest zapalona niezależnie od tego, czy synagoga jest pusta, czy zamknięta. – Tradycja ta ma przypominać o stale zapalonej menorze w starożytnej Świątyni Jerozolimskiej – mówi oświęcimski historyk.

fot.Wirtualne Muzea Małopolski, muzea.malopolska.pl

Zdjęcia: Wirtualne Muzea Małopolski, muzea.malopolska.pl

Zdjęcia: Wirtualne Muzea Małopolski, muzea.malopolska.pl

Zdjęcia: Wirtualne Muzea Małopolski, muzea.malopolska.pl

Prace prowadzili archeologowie z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pod kierownictwem dr Małgorzaty Grupy, podczas których odkryli ponad 400 elementów wyposażenia świątyni. Prace zostały zainicjowane przez Yahalego Gata i Yariva Nornberga z Izraela. W 2019 roku w celu przygotowania do digitalizacji, lampka została poddana konserwacji w ramach projektu „Wirtualna Małopolska”.