Ciekawostki Historyczne
XIX wiek

Najstarszy na świecie szyb naftowy znajduje się we wsi Bóbrka

We wsi Bóbrka - leżącej w województwie podkarpackim, powiecie krośnieńskim – znajduje się najstarszy na świecie szyb naftowy. Został wykopany ręcznie w 1854 roku. Pionierami przemysłu naftowego i założycielami kopalni w Bóbrce byli: Ignacy Łukasiewicz, Tytus Trzecieski, Karol Klobassa-Zrencki.

Ropa z Podkarpacia

Lasy w okolicach wsi Bóbrka już w średniowieczu znane były z oleistych gleb. Przez wieki miejscowi rolnicy zbierali tzw. olej skalny, który się tam pojawił i wykorzystywali go do leczenia bydła lub do smarowania osi i kół. W 1854 roku wspomniana we wstępie trójka mężczyzn rozpoczęła przemysłowe wydobycie ropy. Dwa lata później, na podstawie ustnej umowy, została założona spółka. Wspólnicy podzielili się rolami: Trzecieski odpowiadał za zaplecze finansowe; Klobassa-Zrencki przekazał grunty, a Łukasiewicz – swoją drogą wynalazca lampy naftowej – został kierownikiem przedsiębiorstwa i dzielił się wiedzą z współpracownikami.

Ignacy Łukasiewiczfot.domena publiczna

Ignacy Łukasiewicz

Początkowo olej gromadził się w 120-metrowym rowie melioracyjnym. Później ręcznie wiercono otwory na głębokość do 150 metrów. W latach 1854-1880 wybudowano około 60 obiektów wiertniczych. W tym czasie ponad 100 pracowników, głównie z okolicznych miejscowości, wydobywało rocznie około 230 wagonów ropy. Szyb „Małgorzata” w 1858 roku produkował 4000 litrów dziennie. Oglądane dziś w skansenie kopanki „Franek” i „Janina” powstały około 1860 roku. Z czasem siłę ludzkich rąk zastąpiła maszyna parowa, która pozwalała dokopać się na głębokość 240 metrów.

fot.Leszek39/CC BY-SA 3.0 pl

Oglądane dziś w skansenie kopanki „Franek” i „Janina” powstały około 1860 roku

W 1871 Klobassa-Zrencki przejął udziały wspólników i stał się jedynym właścicielem kompleksu. Ropa z Bóbrka była dobra jakościowo. Ceniono ją na całym świecie. Duża w tym zasługa Łukaszewicza, który już jako pracownik nadal zarządzał spółką. Ale nie tylko. Farmaceuta nie dość, że „obrabiał” produkt, to jeszcze go reklamował, sprzedawał, a także doskonalił sam sposób jego wydobycia. Niestety, zmarł w 1882 roku, a wydarzenie to zakończyło założycielską fazę polskiego wydobycia i przetwórstwa ropy naftowej. Po śmierci Łukasiewicza, dyrektorem kopalni został Adolf Jabłoński, a następnie Zenon Suszycki. Kopalnia w Bóbrce przetrwała wojny i w latach 50. XX wieku przeżyła ponowne odrodzenie, kiedy to na południowym fałdzie antykliny odkryto nowe złoże ropy.

Czytaj też: 10 największych polskich wynalazków – czy znasz je wszystkie?

Muzeum

Pomysł stworzenia skansenu zrodził się w dwudziestoleciu międzywojennym. Plan zrealizowano jednak dopiero w latach 60. XX wieku. We wrześniu 1962 roku w „Nowinach Rzeszowskich” ukazał się artykuł poświęcony skansenowi. Czytamy w nim:

„Obecnie w Krośnie opracowuje się rozszerzone założenia do urządzenia skansenu w historycznym rozwoju wierceń i eksploatacji złóż ropy i gazu. Wprawdzie nie są one jeszcze zapięte na ostatni guzik, ale już możemy donieść, iż wędrowiec zobaczy w Bóbrce wszystkie rodzaje urządzeń wiertniczych (będzie ich osiem) i eksploatacyjnych, naturalnie od najstarszego do najnowszego typu. (…) W roku 1963 w Bóbrce znajdą się m.in. pierwszy prototyp kanadyjki, żuraw kanadyjsko-polski, urządzenie do wiercenia żerdziowo-linowego i inne.”

fot.Wisła/CC BY 3.0

Drewniany żuraw o konstrukcji polsko-kanadyjskiej

W 1967 roku odrestaurowano istniejące budynki i platformy wiertnicze. W latach 1977 i 1978 zakupiono dodatkowe grunty pod rozbudowę zakładu. 10 grudnia 2018 r. na uroczystej gali zorganizowanej przez Kancelarię Prezydenta RP w Teatrze Narodowym, Bóbrka- najstarsza kopalnia ropy naftowej otrzymała tytuł Pomnika Historii. Muzeum w Bóbrce, które powstało jako pierwsze na świecie, stara się o wpisanie na listę UNESCO.

Czytaj też: Polak, który zmienił bieg historii. Co naprawdę odkrył Ignacy Łukasiewicz?

Źródła:

  1. https://polskierekordy.pl/2017/03/30/najstarszy-szyb-naftowy/ [dostęp: 30.03.2022 r.]
  2. Skansen naftowy – w Bóbrce [w:] „Nowiny Rzeszowskie”, s. 4, Nr 213 z 7 września 1962.
  3. https://bobrka.pl/kopalnia-bobrka/ [dostęp: 30.03.2022 r.]

KOMENTARZE (1)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ciekawa

Czy ta kopalnia po wydobyciu została jakos zabezpieczona, zaplombowana przed wydostawaniem się gazów ziemnych albo słonej wody albo ropy? Ciekawi mnie to zagadnienie po obejrzeniu dokumentu pt upiorne szyby naftowe. Bardzo ciekawe czy ten teren jest bezpieczny dla pięknej okolicy czy pozostawiony sam sobie?

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.