Ciekawostki Historyczne
XIX wiek

Najbardziej spektakularne ucieczki Polaków. Jak to możliwe, że się udały?

Obozy koncentracyjne. Syberyjskie pustkowia. Strzeżone twierdze. Przez stulecia Polakom udawało się uciekać z miejsc, w których inni załamywali ręce. Czy istnieją w ogóle więzienia, z których nie potrafiliby uciec?

Uwięzieni a niepokonani. Uciekali z obozów czy więzień, skąd często nikt przed nimi nawet nie próbował uciekać. Aby dotrzeć do tych, którzy czekali na ich powrót, potrafili przejść przez wrogie kraje tysiące kilometrów.

Statkiem, konno, samochodami, pociągami lub na własnych nogach. Tygodnie, miesiące, a czasem lata wędrówek pełnych śmiertelnych niebezpieczeństw. Tysiące kilometrów pokonanych w jednym celu – by udowodnić, że Polak nigdy nie będzie niewolnikiem.

W swojej najnowszej książce Andrzej Fedorowicz opisuje siedem niezwykłych ucieczek Polaków oraz spektakularną ewakuację polskiego złota. Czy to wiek osiemnasty czy dwudziesty, dalekie ostępy Syberii, twierdza Donżon, czy KL Auschwitz – bohaterów łączył polski gen wolności.

Maurycy Beniowski – skradzionym okrętem z tajnymi aktami z Kamczatki do Europy.

Ferdynand Ossendowski – z bolszewickiego piekła przez Mongolię i Chiny do Polski. Gotowy scenariusz hollywoodzkiego filmu. Książkową relację z wyprawy komuniści wyszukiwali w bibliotekach i palili na stosach.

Jednym z najbardziej znanych polskich uciekinierów był Ferdynand Ossendowski. Książka jego autorstwa zdobyła ogromną popularność.fot.domena publiczna

Jednym z najbardziej znanych polskich uciekinierów był Ferdynand Ossendowski. Książka jego autorstwa zdobyła ogromną popularność.

Jędrzej Giertych – brawurowa ucieczka jeńca ze ściśle strzeżonej twierdzy w Srebrnej Górze.

Kazimierz Piechowski, Gienek Bendera, Józef Lempart i Stanisław Jaster. Fałszywe komando uciekające z obozu zagłady. Więźniowie przebrani w mundury SS wymykają się z Auschwitz – przy okazji wywożąc na zewnątrz słynny raport Pileckiego.

Wielka ucieczka z Sobiboru – największa ucieczka z obozu śmierci w czasie II wojny światowej.

Bronisław Szeremeta – z sowieckiego łagru przez dziką tajgę̨ do polskiej konspiracji we Lwowie.

Wanda Pawłowska – miłość́ matki pokonała sowiecką bezpiekę̨.

Ucieczka „złotego konwoju– epicka opowieść o ewakuacji polskich zapasów złota we wrześniu 1939 r.

Artykuł powstał w oparciu o książkę Andrzeja Fedorowicza "Słynne ucieczki Polaków", wydaną nakładem Wydawnictwa Fronda.

Polecamy książkę Andrzeja Fedorowicza „Słynne ucieczki Polaków”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Fronda.

Bohaterami tych niezwykłych historii kierowały różne uczucia i motywacje. Wanda Pawłowska uciekła z Kazachstanu, bo tęskniła za synkiem. Maurycy Beniowski był dumnym polskim szlachcicem, któremu honor nie pozwalał pogodzić się z myślą o niewoli gdzieś na zapomnianym przez Boga i ludzi krańcu świata. Kazimierz Piechowski postanowił udowodnić, że można pokonać nieludzki system i uciec z miejsca, którego nazwa do dziś budzi grozę – Auschwitz. Wiara, miłość, determinacja i poczucie obowiązku napędzały tych, którzy ryzykując życiem, dokonali rzeczy, wydawałoby się – niemożliwych.

Ale aby plan się powiódł, potrzebna była też wiedza i inteligencja. Opisy przygotowań́ do ucieczek z twierdzy Srebrna Góra czy KL Auschwitz to gotowe scenariusze sensacyjnych filmów; trudno uwierzyć, że do tej pory takie nie powstały. Czasem oprócz sprytu potrzebna była też wola walki. Maurycy Beniowski i jego towarzysze zesłania, żydowscy więźniowie obozu śmierci w Sobiborze czy akowcy-jeńcy sowieckiej NKWD ze Skrobowa musieli wzniecić zbrojne bunty i odnieść zwycięstwa, zanim znów mogli zakosztować smaku wolności.

Każda z tych ucieczek była inna. Rufin Piotrowski samotnie pokonał pięć tysięcy kilometrów z Syberii. Bronisław Szeremeta i Ferdynand Ossendowski mogli liczyć na wsparcie jednego lub kilku towarzyszy. Wywiezienie z Polski we wrześniu 1939 roku ogromnego skarbu – wartych dziesiątki milionów dolarów zapasów złota – wymagało z kolei zakrojonej na wielką skalę, skoordynowanej akcji wielu osób.

Kazimierz Piechowski i jego towarzysze stali się najbardziej znanymi uciekinierami z Auschwitz.fot.domena publiczna

Kazimierz Piechowski i jego towarzysze stali się najbardziej znanymi uciekinierami z Auschwitz.

A jednak wszystkie opisane zdarzenia coś łączy. To głęboka wiara, że bycia Polakiem nie da się pogodzić z biernym fatalizmem. Bohaterowie tej książki to zaledwie niewielka garstka spośród ogromnej rzeszy ludzi, którzy dla wolności gotowi byli na największe poświęcenie i ryzyko. Jednym się udało, innym nie, ale warto wiedzieć, że naszą historię pisali również słynni uciekinierzy.

Naprawdę, trzeba było mieć pecha, żeby dostać do pilnowania Polaka…

Nie ma takich więzień, z których Polacy nie potrafiliby uciec.

Poznaj fascynujące historie słynnych polskich uciekinierów:

baner 2

Zobacz również

Druga wojna światowa

Bill Ash – mistrz ucieczek

Supermocą tego amerykańskiego pilota było to, że... nikt nie był w stanie skutecznie go pojmać. Naziści próbowali – i to wiele razy, ale bez rezultatu.

11 maja 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Zimna wojna

Historia braci Ejsmontów

Bracia Ejsmontowie musieli uciec z PRL, by realizować swoje marzenia. Wydawało się, że ich cel jest na wyciągnięcie ręki. Wtedy doszło do tragedii.

13 maja 2023 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Druga wojna światowa

Ochotnik. Prawdziwa historia tajnej misji Witolda Pileckiego

Honor żołnierza, niewiarygodna odwaga i samobójcza misja. 

27 sierpnia 2020 | Autorzy: Redakcja

Nowożytność

Maurycy August Beniowski. Polak, który został cesarzem Madagaskaru

Chciał zdobyć największą afrykańską wyspę najpierw dla Francji, później dla Stanów Zjednoczonych, a wreszcie - tylko dla siebie. Udało mu się dokonać tego, czego nie...

20 sierpnia 2018 | Autorzy: Joanna Weryńska

Druga wojna światowa

Co groziło za ucieczkę z obozu koncentracyjnego?

Obozy koncentracyjne bezlitośnie pozbawiały więźniów chęci do oporu, poniżając ich na każdym kroku. Wycieńczeni i odarci z nadziei nieraz woleli popełnić samobójstwo, niż podejmować próby...

15 sierpnia 2018 | Autorzy: Kinga Makuch

Druga wojna światowa

Zabójczo skuteczne agentki wywiadu. Cztery kobiety, które odcisnęły głębokie piętno na biegu dziejów

Działały dla osobistych korzyści, z zemsty, a niekiedy - by wesprzeć ojczyznę. Łączyło je jedno: były wyjątkowo skuteczne. Ich urok i spryt prowadziły do obalania...

10 sierpnia 2018 | Autorzy: Zuzanna Pęksa

KOMENTARZE

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W tym momencie nie ma komentrzy.

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.