W roku 1900 wydawany we Lwowie dziennik „Słowo Polskie” donosił o dewiancie z Paryża, mężczyźnie nazwiskiem Lemonnet. Od lat cierpiał on na fetysz warkoczowy. Najpierw tylko obcinał włosy prostytutkom. Potem zaczął bić panie lekkich obyczajów. Wreszcie: wybiegł na gwarną ulicę, wyjął pistolet i począł strzelać na lewo i prawo.

Najciemniejsze zakamarki ludzkiej natury w książce Kamila Janickiego „Epoka milczenia. Przedwojenna Polska, o której wstydzimy się mówić”. Kup z rabatem na empik.com.

Z kolei w roku 1914 w Augsburgu sądzono introligatora, który zabił 12-letnią dziewczynkę i poćwiartował jej zwłoki. Prasa – w tym krakowski „Naprzód” – natychmiast przypomniała, że mężczyzna „odznaczał się zwyrodnieniem seksualnym, które wyrażało się najczęściej obcinaniem warkoczów dziewczętom”. I właśnie to zwyrodnienie zaprowadziło go ponoć na drogę zbrodni…

Polscy obcinacze warkoczów

Nic dziwnego, że Polacy podchodzili do podobnych spraw z zainteresowaniem i surowością. Bo i u nas grasowali ogarnięci obsesją obcinacze warkoczy. W roku 1913 „Gazeta Łódzka” poświęciła aktowi „wandalizmu” cały artykuł. Zaraz obok traktowanych na równi przypadków porwań, przekrętów finansowych czy samobójstw.

„Piętnastoletnia córeczka p. dyrektorowej P. znaną była z cudownych złotowłosych warkoczy, rzadkiej, bo półtorałokciowej długości” – zachwycał się dziennikarz. – „Przed kilku dniami panna P. przechodząc koło cukierni Roszkowskiego poczuła [jednak] nagle, że warkocze się rozwiązują, a następnie ktoś je obcina. Przerażona nie zdołała nawet krzyknąć”.

fot.Bronisław Wilkoszewski/domena publiczna Cukiernia Roszkowskiego. To przed nią swoje warkocze straciła panna P.

Złodziei włosów nie brakowało także w innych wielkich miastach. Przynajmniej do początku lat dwudziestych. Zmieniająca się moda wyrugowała ich ze świadomości publicznej. Nowoczesne damy nosiły coraz krótsze fryzury. Zwyczajnie więc nie było czego obcinać. Paweł Klinger, popularny seksuolog z Łodzi, pisał o problemie tak, jakby odszedł już do historii:

Przed wojną znani byli „obcinacze warkoczy”. Byli to fetyszyści, dla których fetyszem był warkocz. Przy obecnej modzie ten rodzaj fetyszystów jest już na wymarciu.

Drugie wydanie książki Klingera – Vita Sexualis. Prawda o życiu płciowym człowieka – ukazało się w roku 1935. Akurat gdy zaczęło wracać zamiłowanie do długich pukli. I wtedy też na nowo dało o sobie znać fetyszystyczne zagrożenie.

Afera, do której doszło w roku 1938, przyciągnęła uwagę prasy z całego kraju. Pod Warszawą grasował mężczyzna czatujący na małe dziewczynki. Nie po to jednak, by je gwałcić, lecz by zdobyć ich włosy.

fot.domena publiczna Grasujący pod Warszawą w 1938 roku zboczeniec obcinał włosy małym dziewczynkom. Na zdjęciu anonimowa dziewczyna, okres międzywojenny.

„Ostatnio zboczeniec napadł we wsi Łomna na 8-letnią Marię Łucznikównę, której obciął nożyczkami włosy” – donosił dziennik „Echo”. „Dzięki pościgowi zdołano złoczyńcę schwytać. Był to mieszkaniec Warszawy Wincenty Płatek, którego przekazano do dyspozycji władz prokuratorskich” – dodawała „Gazeta Częstochowska”.

Czy Płatek znalazł naśladowców? Trudno powiedzieć. Zaledwie rok później wybuchła wojna. I warkocze przestały być dla Polaków sprawą najwyższej wagi.

Bibliografia:

Artykuł powstał w oparciu o literaturę i materiały zebrane przez autora podczas prac nad książką „Epoka milczenia. Przedwojenna Polska, o której wstydzimy się mówić”. Poniżej wybrana literatura:

1. Dziwna mania, „Słowo Polskie”, nr 552 (1900).
2. M. Hirschfeld, Sexualizm a kryminalistyka. Przestępstwa i choroby na tle płciowem, Instytut Wydawniczy „Renaissance”, Warszawa 1930.
3. P. Klinger, Vita sexualis. Prawda o życiu płciowem człowieka, Księgarnia Karola Neumillera, Łodź 1935,
4. „Obcinacz warkoczów”, „Naprzód”, nr 104 (1914).
5. Obcinacze warkoczów, „Naprzód”, nr 264 (1906).
6. Obcinał włosy napadniętym dziewczętom, „Gazeta Częstochowska”, nr 50 (1938)
7. Polowanie na włosy powracających ze szkoły uczennic, „Echo”, nr 61 (1938).
8. K. Tangey, Zboczenia płciowe w świetle nauki. Na podstawie badań teologji indyjskiej E. Lamairesse’a i pism Krafft-Ebing’a, J. Guyot’a i P. Garnier’a, E. Bartels, Weissensee 1912.
9. Wandalizm, „Gazeta Łódzka”, nr 125 (1913).