Ciekawostki Historyczne

Józef Piłsudski (1867-1935)

Józef Piłsudski na okładce Światowida, 1935.fot.domena publiczna

Piłsudski Józef na okładce Światowida, 1935.

Józef Piłsudski

Polski polityk, wojskowy, marszałek Polski jeden z głównych organizatorów państwa polskiego, inicjator formowania Legionów Polskich. Urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na dzisiejszej Litwie w zbiedniałej rodzinie szlacheckiej. Po maturze rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Charkowie. 22 marca 1887 Józef Piłsudski został aresztowany pod zarzutem udziału w zamachu na cara Aleksandra III Romanowa, został zesłany na Syberię, skąd powrócił po pięciu latach. Działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, współzałożyciel jej odłamu – PPS-Frakcji Rewolucyjnej. Redagował nielegalne pismo „Robotnik”. W ostatnich dniach czerwca 1908 we Lwowie z inicjatywy Piłsudskiego powstał konspiracyjny Związek Walki Czynnej, kierowany przez Kazimierza Sosnkowskiego – wówczas instruktora Organizacji Bojowej PPS. Organizator Związków Strzeleckich , utworzył także Legiony Polskie w zaborze austriackim. Dowódca Pierwszej Brygady Legionów.

W początkowych dniach I wojny światowej podjął nieudaną próbę wzniecenia powstania narodowego na obszarze zaboru rosyjskiego. Od 1914 do 1917 roku główny Komendant Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1917 r. został szefem Departamentu Wojskowego Tymczasowej Rady Stanu. Następnie aresztowany i osadzony w niemieckiej twierdzy w Magdeburgu, co wzmocniło jego renomę jako bojownika o niepodległość polski. Uwolniony w początku listopada 1918 roku przybył do Warszawy i 22 dnia miesiąca przyjął stanowisko tymczasowego Naczelnika Państwa. Zwierzchnik sił zbrojnych podczas wojny polsko-bolszewickiej. Przed rozpoczęciem ofensywy na Kijów mianowany Marszałkiem Polski. 16 sierpnia 1920 roku wyprowadził decydujący manewr oskrzydlający znad Wieprza, który przesądził o zwycięstwie wojska polskiego w bitwie warszawskiej.

Po uchwaleniu konstytucji marcowej, znacząco ograniczającej rolę głowy państwa, zrezygnował z ubiegania się o urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Po zamordowaniu pierwszego prezydenta Gabriela Narutowicza wycofał się z życia publicznego. Zrzekł się wszelkich funkcji państwowych i osiadł w dworku w Sulejówku. W 1926 roku przeprowadził wojskowy zamach stanu, przejmując realną władzę w państwie. Od 28 sierpnia 1926 r. był Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych i potencjalnym Naczelnym Wodzem w wypadku wojny, miał również stanowisko ministra spraw wojskowych, a przejściowo także premiera.

Podjął się demontażu instytucji demokratycznych, zbudował skupione wokół siebie środowisko tak zwanej Sanacji i uzależnił od siebie zarówno parlament, jak i prezydenta, na którego wyznaczył profesora chemii, Ignacego Mościckiego. Pełnię władzy przejął w 1930 roku na skutek zmanipulowanych i częściowo sfałszowanych wyborów parlamentarnych nazywanych „wyborami brzeskimi”. Marszałek Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 roku w niespełna trzy tygodnie po uchwaleniu nowej konstytucji, mającej ugruntować jego pozycję polityczną.

Polecamy video: Ostatnie miesiące Józefa Piłsudskiego

Dowiedz się więcej o Józefie Piłsudskim:

Dwudziestolecie międzywojenne

„Proces Steigera”. Wyrok, który wstrząsnął Polską

Uniewinnienie Steigera wzbudziło ogromne poruszenie – podczas gdy Lwów świętował, prasa narodowa grzmiała o triumfie „żydowskich dolarów” i nawoływała…

5 września 2024 | Autorzy: Grzegorz Gauden

Dwudziestolecie międzywojenne

Zamach na Wojciechowskiego

Niewiele brakowało, by Stanisław Wojciechowski podzielił los Gabriela Narutowicza. Zamach na drugiego prezydenta Polski na szczęście się nie powiódł…

28 sierpnia 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Dwudziestolecie międzywojenne

Kalendarium wojny polsko-bolszewickiej

Ledwie Polska wróciła na mapy Europy po okresie zaborów, a jej niepodległość znów była zagrożona. Jak przebiegała wojna polsko-bolszewicka…

26 sierpnia 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Ciekawe materiały o Józefie Piłsudskim z portalu TwojaHistoria.pl:

Dwudziestolecie międzywojenne

Rząd Moraczewskiego. Jak zmienić Polskę w dwa miesiące?

Przez dwa miesiące 1918 roku rząd Jędrzeja Moraczewskiego próbował wydobyć Polskę z XVIII wieku i przenieść do XX. Zadziwiające,…

14 listopada 2022 | Autorzy: Piotr Janczarek

Dwudziestolecie międzywojenne

Trzy zapomniane żołnierki Legionów Polskich

Rozkaz Piłsudskiego, potwierdzony następnie przez austriackie dowództwo, nie pozostawiał wątpliwości. Już w kilka tygodni po wybuchu I wojny światowej…

16 czerwca 2022 | Autorzy: Kamil Janicki

Dwudziestolecie międzywojenne

Procesy polityczne i ostra cenzura w przedwojennej Polsce. Jak sanacja „kneblowała”…

Za opowiedzenie dowcipu o wodzu albo skomentowanie niekorzystnej sytuacji politycznej lub stanu armii można było trafić za kratki nawet…

20 kwietnia 2021 | Autorzy: Sławomir Zagórski

 

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.