fot.domena publiczna Bona Sforza, Jan Matejko
Bona Sforza (1494-1557) – polska królowa, żona Zygmunta I Starego z dynastii Jagiellonów. Była córką mediolańskiego księcia Giangaleazza Sforzy i neapolitańskiej królewny Izabeli Aragońskiej. Jej ojciec został zamordowany, gdy miała osiem miesięcy; dzieciństwo spędziła najpierw na dworze wuja, który zabił jej tatę, a następnie na tułaczce po Włoszech wspólnie z matką. Dopiero w wieku ośmiu lat osiadła z matką w Bari, które to księstwo Izabela otrzymała od Habsburgów. Dziewczynka była wychowywana na przyszłą władczynię. Za pośrednictwem cesarza, Maksymiliana I Habsburga, w 1515 roku zaproponowano rękę Bony świeżo owdowiałemu królowi Polski. Bona przybyła do nowej ojczyzny z początkiem 1518 roku, a 18 dnia miesiąca odbyły się jej ślub i koronacja.
Była władczynią ambitną, aktywną i niezwykle gospodarną. Dzięki umiejętnemu zarządzaniu otrzymanymi od męża majątkami szybko dorobiła się olbrzymiej osobistej fortuny, tylko w Koronie nabywając ponad dwieście wsi i kilkanaście miast. Wywierała też istotny wpływ na politykę kraju, tak że o drugim dziesięcioleciu jej pobytu w Polsce mówi się wręcz, że był to okres współrządów Zygmunta i Bony. W 1530 roku doprowadziła do koronacji swojego jedynego syna, Zygmunta Augusta, jeszcze za życia ojca („vivente rege”). Na Litwie przeprowadziła szeroko zakrojoną reformę gospodarczą (zwaną „pomiarą włóczną”). W 1537 roku opór szlachty wobec projektów królowej doprowadził do buntu określanego mianem „wojny kokoszej”. Mimo rokoszu królowa zachowała przemożny wpływ na sprawy państwa aż do śmierci swojego męża w 1548 roku. Skłócona z synem wycofała się następnie na Mazowsze, a wreszcie, w 1556 roku – wbrew Zygmuntowi Augustowi – wyjechała z Polski, wywożąc znaczną część swojego prywatnego, ruchomego majątku. Już we Włoszech pożyczyła olbrzymią sumę 430 000 dukatów wicekrólowi Neapolu – a tym samym Habsburgom, których ten reprezentował. Umarła nieco ponad rok później, otruta przez habsburskiego agenta Jana Wawrzyńca Pappacodę.
Dowiedz się więcej o Bonie Sforzy:
historia obrazkowa | 19.11.2018 | Autorzy: Anna Winkler i Magdalena Kawałkowska
Królowa Bona w pigułce. Co koniecznie musisz o niej wiedzieć?
Bony Sforzy nie trzeba nikomu przedstawiać. Ambitna Włoszka, która rządziła Rzeczpospolitą u boku Zygmunta I Starego, jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych polskich władczyń. Ale czy naprawdę wiesz o niej wszystko? Sprawdź na naszej infografice.
artykuł | 27.08.2018 | Autor: Agnieszka Bukowczan-Rzeszut
Jak bardzo rozpustni byli Jagiellonowie?
Dynastie Walezjuszy czy Habsburgów mogły się pochwalić legionem bękartów. O nieślubnych dzieciach polskiej dynastii Jagiellonów historia milczy. Czy to jednak znaczy, że nasi władcy byli tacy grzeczni i cnotliwi, za jakich chcieli uchodzić?
artykuł | 21.08.2018 | Autor: Eugeniusz Wiśniewski
To małżeństwo zmieniło polską historię. Dlaczego Zygmunt Stary poślubił Bonę Sforzę?
Wśród kandydatek do małżeństwa z polskim królem znajdowała się Piastówna, a także wnuczka cesarza. Wybrano jednak księżniczką z „egzotycznego” włoskiego rodu. Dlaczego?
artykuł | 06.07.2018 | Autor: Kamil Janicki
„Babskie fochy” czy mistrzowskie zagranie polityczne? O co naprawdę chodziło w słynnej aferze o ser parmezański?
Historycy lubią przytaczać niesławną aferę parmezanową jako naczelny dowód małostkowości i nadpobudliwości Bony Sforzy. Czy nie należałoby w niej widzieć raczej chytrego i mistrzowsko przeprowadzonego spisku przeciwko wrogiemu agentowi?
artykuł | 28.06.2018 | Autor: Kamil Janicki
Nieszczęsna Elżbieta Habsburżanka. Dlaczego królowa Bona tak nieludzko pastwiła się nad swoją synową?
Mówiono, że próbuje ją zagłodzić, albo i zabić. Maltretowała Elżbietę Habsburżankę psychicznie i emocjonalnie. Robiła też wszystko, by zniszczyć pożycie młodej królowej z mężem. Ale właściwie – dlaczego?
artykuł | 13.03.2018 | Autor: Kamil Janicki
Teściowa z piekła rodem. Bona Sforza zamieniła życie tej niewinnej dziewczyny w najprawdziwszy koszmar
Wszechwładca Bona nie znosiła żadnej konkurencji. Niechcianą synową poniżała, lżyła, a nawet próbowała zagłodzić. Z rozmysłem zamieniła egzystencję Elżbiety Habsburżanki w piekło.
artykuł | 16.01.2018 | Autor: Kamil Janicki
Wypadek, który przesądził o losach dynastii. Przez jedną nieodpowiedzialną decyzję Bony Sforzy wymarła dynastia Jagiellonów
Bona Sforza uwielbiała gonitwy za jeleniami, drżała na samą myśl o dreszczyku emocji towarzyszącym obławie na grubego zwierza. Miała naturę drapieżnika i kiedy tylko nadarzała się okazja do łowów, zapominała o bożym świecie. Ta niezdrowa fascynacja doprowadziła wreszcie…
artykuł | 31.12.2017 | Autor: Kamil Janicki
Zygmunta Augusta koronowano za życia ojca, co nie zdarzyło się nigdy wcześniej w dziejach Polski. W jaki sposób doszło do tej unikalnej ceremonii?
Nawet samemu królowi pomysł koronacji syna, Zygmunta Augusta, gdy on wciąż żyje wydawał się absurdem. Poddani też nie chcieli słyszeć o żadnej elekcji vivente rege. Kto w takim razie przepchnął całą sprawę? I właściwie po co?
artykuł | 19.08.2016 | Autor: Kamil Janicki
Co się stało z mordercą Bony Sforzy?
Rozgrywka od pierwszych chwil była ustawiona. Każdy wiedział, że morderca Bony Sforzy jest nietykalny. Rzymska inkwizycja zdecydowała, że za otrucie polskiej królowej nie może mu spaść włos z głowy. Pomysłowi polscy dyplomaci postanowili przynajmniej zniszczyć jego reputację. W…
artykuł | 28.07.2016 | Autor: Kamil Janicki
Czy Bona Sforza parała się czarną magią?
„Chciwa, przewrotna, zła matka, zła żona!” – podśpiewywano w Polsce na temat starej królowej Bony. Poddani zarzucali jej, że morduje przeciwników politycznych i z zimną krwią wysyła na tamten świat kolejne synowe. To bzdura. Podobną bzdurą nie jest…
artykuł | 26.07.2016 | Autor: Kamil Janicki
Gołe baby renesansu. Wulgarna erotyka epoki odrodzenia [18+]
Renesans się nie czerwienił. Po drętwym średniowieczu, w którym każdy robił swoje, ale nikt się do tego nie przyznawał, ludzie potrzebowali odmiany. Nagle zamiast o ostatnich roratach, dworzanie zaczęli dyskutować o swoich wyuzdanych fantazjach i o ulubionych prostytutkach….
ranking | 26.07.2015 | Autor: Rafał Kuzak
Zła matka, zła żona… i miłośniczka karłów? 10 rzeczy, których nie wiedzieliście o Bonie Sforzy
Miała ojca nieudacznika, gustującego w miłości greckiej. Wcale nie sprowadziła do Polski włoszczyzny, ale była prawdopodobnie pierwszą ekolożką w naszym kraju. A życie zawdzięczała pewnemu karłowi. To tylko niektóre z faktów na temat królowej Bony, o których nie…
artykuł | 02.04.2015 | Autor: Kamil Janicki
Rozrywki godne królowej. Co Bona Sforza robiła w wolnych chwilach?
Historia zapamiętała ją jako propagatorkę włoskiej kuchni i właścicielkę kilkudziesięciu wspaniałych sukni. Słynna Bona była jednak prawdziwym człowiekiem renesansu. Lista jej zajęć i zamiłowań ciągnęła się niemal bez końca.
artykuł | 26.02.2015 | Autor: Kamil Janicki
Wszyscy kochankowie Bony Sforzy
„Włoskie owoce dojrzewają szybciej!”. Według popularnej legendy to właśnie miała powiedzieć Bona w 1518 roku, kiedy świeżo poślubiony mąż zauważył u niej pierwsze oznaki ciąży. Zygmunt łatwo policzył, że dziecko nie może być jego, a poczęte zostało jeszcze…
artykuł | 01.12.2014 | Autor: Kamil Janicki
Tłusta, brzydka wiedźma? W żadnym razie. Bona Sforza wyglądała zupełnie inaczej!
Nie była bezwzględną trucicielką. Nie ograbiła polskiego państwa i nie wywiozła cudzych skarbów do Włoch. A przede wszystkim – wcale nie była spasionym, szkaradnym babsztylem. Wbrew temu, co wynikałoby z niemal każdego jej portretu.
artykuł | 07.11.2014 | Autor: Kamil Janicki
Czy Bona Sforza naprawdę sprowadziła do Polski kapustę i kalafior?
Mało jest równie rozpowszechnionych mitów historycznych. Według co drugiego podręcznika do historii i przynajmniej kilku różnych książek kucharskich to właśnie słynna królowa z włoskiego rodu nauczyła Polaków jeść włoszczyznę. Ile w tym prawdy?
artykuł | 14.01.2013 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Mordercy, gwałciciele, marionetki. Rodzina królowej Bony
Piętnastowieczna Italia to kraina pełna mecenasów sztuki, muzyki, wytwornych dam i dwornych młodzieńców oraz utalentowanych artystów. Jednak ten sielankowy obraz półwyspu piękna i artyzmu to tylko fasada. Za nią krył się świat intryg i walki o władzę, w…
Ciekawe materiały na temat Bony Sforzy z portalu TwojaHistoria.pl:
opinia | 25.10.2017 | Autor: Kamil Janicki
Która z polskich władczyń jest najpopularniejsza? I czy którakolwiek budzi większe zainteresowanie od swojego męża?
Na jakąkolwiek uwagę mogą liczyć tylko, jeśli przysłużyły się Kościołowi. Ambicja? Polityczne talenty? Obiektywne zasługi dla kraju i dynastii? Na silne i niezależne kobiety wciąż nie ma w polskich dziejach miejsca. Może nie licząc jednej, jedynej królowej…
Najlepsze książki o Bonie Sforzy:
Kamil Janicki
Damy złotego wieku
| Sklep | Format | Zwykła cena | Cena dla naszych czytelników |
| paskarz.pl | 39.90 zł | 26.99 zł idź do sklepu » |