fot.Kamil Jadczak/Ciekawostki historyczneRycheza na rysunku Kamila Jadczaka.
Rycheza (-1063) – małżonka Mieszka II Lamberta i pierwsza polska królowa, koronowana wraz z mężem i teściem, Bolesławem Chrobrym, wiosną 1025 roku.
Po matce była potomkinią cesarskiego rodu Ludolfingów, po ojcu natomiast – lotaryńską możnowładczynią. Urodziła się w 995 lub 996 roku. Do Polski przybyła w roku 1013. Przypuszczalnie brała aktywny udział w działaniach politycznych teścia i przyczyniła się do zdobycia przez niego korony. Można z nią wiązać rozwój Krakowa i Giecza, a także dotarcie do Polski opowieści, która stanęła u podstaw legendy o Popielu zjedzonym przez myszy. Według relacji kronikarskiej spisanej w klasztorze ufundowanym przez jej rodzinę, jej małżeństwo nie było udane i ciążyła na nim sprawa niewierności Mieszka.
Rycheza opuściła kraj po tym jak jej mąż został przegnany, a następnie uwięziony i wykastrowany w wyniku politycznego porozumienia zapośredniczonego przez jej szwagra Bezpryma. Do historii przeszła w związku z oddaniem korony, tak swojej, jak i męża, cesarzowi Konradowi II. Wbrew ugruntowanej opinii, aktu tego nie można rozumieć w kategoriach zdrady. Rycheza występowała w obronie praw do tronu swoich i swojego syna, a korony przekazała oddając się pod opiekę niemieckiego władcy i oczekując jego pomocy w odzyskaniu tronu.
W kolejnych latach prawdopodobnie na krótko wróciła do Polski, a nawet sprawowała nieformalną regencję w imieniu swojego syna, Kazimierza Odnowiciela. Gdy ten, wzorem ojca, został wypędzony, pomogła mu zebrać armię i zapewniła środki potrzebne do odbicia dziedzictwa przodków. Zmarła w Niemczech w roku 1063. Wbrew swojej ostatniej woli została pochowana w kolońskim kościele Maryi Panny.
