fot.domena publicznaAugust III Sas, Louis de Silvestre.
August III Sas (1696-1763) – elektor saski i elekcyjny król Polski, syn Augusta II Mocnego. Tron saski objął po śmierci ojca, w 1733 roku. Podjął wówczas również starania o koronę polską. Początkowo – 12 września 1733 roku – przegrał rywalizację ze Stanisławem Leszczyńskim, jednak w wyniku zbrojnej interwencji Rosji elekcję powtórzono 5 października, tym razem wybierając na władcę Augusta III. Został koronowany w styczniu 1734 roku. Walka o uznanie jego panowania przez polską szlachtę trwała jeszcze dwa lata. Dwukrólewie zakończyło się dopiero w 1736 roku po abdykacji Stanisława Leszczyńskiego, który zrzekł się polskiej korony.
August III podejmował starania o wzmocnienie władzy monarszej w Polsce. Chciał również przeprowadzić reformę wojskową, by móc wykorzystać siły zbrojne Rzeczypospolitej w toczonych przez siebie konfliktach z Prusami. Większość jego inicjatyw, nawet tych korzystnych dla Polski, upadała jednak przez opór potężnych rodów magnackich, takich jak Potoccy czy Czartoryscy. W trakcie panowania udało mu się za to odnowić elewację zamku warszawskiego.
Podstawą panowania Augusta III był silny sojusz z Rosją. Utrzymywał się on aż do śmierci cesarzowej Elżbiety Romanowej w 1762 roku. Kolejni władcy Rosji, Piotr III i Katarzyna II, przestali jednak udzielać mu poparcia. Przesądziło o losie wojny siedmioletniej, która pogrzebała nadzieje polskiego króla na przejęcie Śląska oraz koronę cesarską. Zaważyło też na dalszych losach związku polsko-saskiego. August III, zagrożony przygotowywanym przez Czartoryskich zamachem stanu, opuścił Polskę na początku 1763 roku. Niedługo później zmarł w Dreźnie.
Publikacje poświęcone Augustowi III Sasowi z portalu TwojaHistoria.pl:
