Zresztą w jego rodzinie Nagroda Nobla to można powiedzieć tradycja, ponieważ w 1982 roku w tej samej kategorii otrzymał ją jego ojciec, biochemik Karl Sune Detlof Bergström. Aktualnie Svante Pääbo jest kierownikiem Instytutu Antropologii Ewolucyjnej w Instytucie Maxa Plancka w Lipsku. W jego życiorysie odnajdziemy liczne odkrycia naukowe, w tym m.in. te dotyczące zupełnie nowego gatunku hominina nazwanego Człowiekiem z Denisowej Jaskini. Ci nieznani wcześniej protoplaści współczesnego człowieka znani są także jako denisowianie, o których pisaliśmy w tej wiadomości.

Można powiedzieć, że badania Svante Pääbo przyczyniły się do powstania całkowicie nowej dyscypliny naukowej, która nosi nazwę paleogenomika. Jednakże jego największym osiągnięciem jest coś, co wielu przedstawicielom świata nauki mogło wydawać się na pierwszy rzut oka niemożliwe: otóż udało mu się zsekwencjonować genom neandertalczyka. Dlaczego jest to takie trudne? Pamiętajmy, że neandertalczycy żyli na Ziemi od około 400 000 lat temu do 30 000 lat temu. Przez ten czas z dostępnego materiału genetycznego pozostają właściwie tylko szczątkowe ilości, ponieważ z biegiem czasu DNA po prostu „niszczeje”, stopniowo się rozpada i zmieniają się jego właściwości chemiczne. Na domiar złego pojawić się w nim może domieszka różnego rodzaju zanieczyszczeń, jak np. bakterii, czy też innego materiału genetycznego.

fot.Duncan.Hull / CC BY-SA 4.0 / Wikipedia

Svante Pääbo

Svante Pääbo prowadził badania nad DNA przodków współczesnych ludzi już od lat, jeszcze od czasów, kiedy był doktorantem. W latach 90., kiedy pracował już na Uniwersytecie Monachijskim zdecydował się zbadać – i udało mu się to – DNA neandertalczyków, które pochodziło z mitochondriów. Wykorzystał do tego kawałek kości sprzed około 40 000 lat. Dalsze badania prowadził już w ramach wspomnianego Instytutu Maxa Plancka. Zaangażowanie istotnych współpracowników oraz wykorzystanie zdobyczy współczesnej techniki przyniosło efekty: w 2010 roku opublikowana została pierwsza sekwencja genomu neandertalczyka. Nie może być zatem wątpliwości, że Svante Pääbo w pełni zasłużył na Nagrodę Nobla. Gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów!

Źródła:

1. Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022, https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2022/press-release/, dostęp: 03.10.2022.
2. Stradowski, Nobel 2022 z medycyny: Svante Pääbo, badacz DNA przodków człowieka. Dzięki niemu lepiej rozumiemy własną ewolucję, https://www.national-geographic.pl/artykul/nobel-2022-z-medycyny-svante-paabo-badacz-dna-przodkow-czlowieka-dzieki-niemu-lepiej-rozumiemy-wlasna-ewolucje-221003122029, dostęp: 03.10.2022.
3. Svante Pääbo, https://www.eva.mpg.de/genetics/staff/paabo/, dostęp: 03.10.2022.
4. P. Wernicki, Medyczny Nobel dla badacza ewolucji człowieka. Svante Paabo laureatem nagrody, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/8560488,nobel-z-medycyny-2022-svante-paabo.html, dostęp: 03.10.2022.