Amerykańska prokuratura znowu zwraca skradzione artefakty. Zamieszany miliarder

Jak w przypadku artefaktów zwróconych Libii, tak i te zwrócone ostatnio Włochom po części znajdowały się w „zbiorach prywatnych”, ale nielegalnych wspomnianego miliardera. On sam jeszcze w grudniu 2021 roku zwrócił prokuraturze Manhattanu 180 przedmiotów, które zostały skradzione i przemycone z 11 państw. Cała ta kolekcja warta była około 70 milionów dolarów, ale Michael Steinhardt już nigdy nie stworzy kolejnej, ponieważ ma dożywotni zakaz nabywania jakichkolwiek antyków. Sam miliarder twierdził, że został oszukany przez sprzedawców w kwestii pochodzenia kupionych przez niego artefaktów, którzy przedstawili mu fałszywe dokumenty. Nie postawiono mu żadnych zarzutów.

Natomiast co do przedmiotów, które wróciły ostatnio do Włoch: ze zbiorów miliardera pochodziło 48 z nich, kolejnych 60 pochodzi z nowojorskiej Royal-Athena Galleries, a kolejnych 34 zostało zabezpieczonych w trakcie innych prowadzonych śledztw. Razem 142 przedmioty. Jedynie w przypadku galerii wydaje się, że nie była ona zamieszana w nielegalne procedery, o czym mogą świadczyć podziękowania ze strony prokuratury. Sama galeria została zamknięta w styczniu 2021 roku po tym, jak na emeryturę przeszedł kierujący nią od dziesięcioleci dr Jerome M. Eisenberg, który zmarł w lipcu tego roku w wieku 92 lat.

Odzyskane artefakty zostały przekazane stronie włoskiej podczas ceremonii, na której obecny był Konsul Generalny Włoch Fabrizio Di Michele. Trzeba też podkreślić, że wśród zwróconych przedmiotów kilka jest szczególnie interesujących.

Fresk Ercolano, który przedstawia małego Herkulesa duszącego węża, był jednym z łupów, które w środę zwrócono do Włoch. Fot. Biuro prokuratora okręgowego na Manhattanie

Na szczególną uwagę zasługuje fresk przedstawiający Herkulesa jako dziecko duszące węża. Czas jego wykonania ocenia się na 50 rok naszej ery. W 1995 roku został on skradziony z Herkulanum. Akurat ten fresk był wśród przedmiotów odzyskanych z kolekcji Michaela Steinhardta, który z kolei w 1995 roku go kupił za 650 000 dolarów, nie sprawdziwszy wcześniej jego pochodzenia.

Obecną wartość fresku szacuje się na okrągły milion dolarów. Zwrócono także trzy kolejne freski, datowane na 4 wiek p.n,e., tym razem pochodzące z Paestum, greckiej kolonii na terenie obecnych południowych Włoch, Kolejny wart uwagi przedmiot to pitos (rodzaj dużego glinianego naczynia), którego moment powstania ocenia się na około 700 lat p.n.e. Proces zwrotu artefaktów zapewne będzie kontynuowany, także do sprawy pewnie jeszcze będziemy wracać.

Źródła:

1. D.A. Bragg Returns 142 Antiquities Valued at Nearly $14 Million to the People of Italy, https://www.manhattanda.org/d-a-bragg-returns-142-antiquities-valued-at-nearly-14-million-to-the-people-of-italy/, dostęp: 21.07.2022.
2. T. Mashberg, Michael Steinhardt, Billionaire, Surrenders $70 Million in Stolen Relics, https://www.nytimes.com/2021/12/06/arts/design/steinhardt-billionaire-stolen-antiquities.html, dostęp: 21.07.2022.
3. Roberts, Jerome M. Eisenberg, Expert on Antiquities Both Real and Fake, Dies at 92, https://www.nytimes.com/2022/07/14/arts/jerome-m-eisenberg-dead.html, dostęp: 21.07.2022.