fot.domena publicznaZygmunt III Waza na portrecie pędzla Szymona Boguszowicza.
Zygmunt III Waza
Elekcyjny król Polski z dynastii Wazów. Był synem króla Szwecji Jana III Wazy i poślubionej mu polskiej królewny Katarzyny Jagiellonki. Wybrany na polskiego monarchę w roku 1587, po śmierci Stefana Batorego.
Za jego kandydaturą przemawiało pochodzenie – był wnukiem Zygmunta Starego i Bony Sforzy oraz siostrzeńcem ostatniego Jagiellona, Zygmunta Augusta. Jego kandydaturę wsparła królowa-wdowa, Anna Jagiellonka. Pomimo wojny prowadzonej z Habsburgami na skutek podwójnej elekcji, był zwolennikiem bliskiej współpracy z południowym sąsiadem. Poślubił kolejno dwie austriackie księżniczki – Annę oraz jej siostrę Konstancję. W 1592 roku przejął także tron Szwecji, który jednak utracił już w roku 1599.
Za jego sprawą Polska została wmieszana w ciągnące się przez trzy dekady i zakończone niekorzystnym traktatem pokojowym walki ze skandynawskim królestwem. Na skutek własnego uporu i żądzy władzy, storpedował plan osadzenia swojego syna Władysława na tronie moskiewskim. Za jego panowania doszło do kilku świetnych sukcesów zbrojnych: zwycięstw pod Kłuszynem (1610), Chocimiem (1621) i Smoleńskiem (1611), a także do krótkotrwałego zajęcia Moskwy (1610-1612). W 1596 roku przeniósł stolicę państwa z Krakowa do Warszawy.
Zygmunt III Waza znany był z zamiłowania do alchemii, które doprowadziło nawet do niszczycielskiego pożaru na Wawelu. Był władcą schorowanym, a w ostatnich latach zniedołężniałym. Dokuczały mu podagra i problemy z drogami żółciowymi. Zmarł wkrótce po śmierci swojej drugiej żony Konstancji, zapewne na skutek wylewu krwi do mózgu.
