fot.domena publiczna Stanisław Maczek (1982–1994) wsławił się podczas bitwy pod Falaise.

Stanisław Maczek (1892–1994) – polski polityk, dowódca wojskowy w okresie II wojny światowej, generał dywizji Wojska Polskiego, kawaler Orderu Orła Białego. Urodzony 31 marca 1892 roku w Szczerzecu koło Lwowa. Studiował polonistykę i filozofię na uniwersytecie we Lwowie. W czasie I wojny światowej powołano go do armii austro-węgierskiej; otrzymał patent oficera rezerwy i odbył liczne specjalistyczne kursy. Odznaczany za odwagę na polu bitwy. Po zakończeniu wojny znalazł się w Polsce, gdzie ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego. Wyspecjalizował się w akcjach wypadowych podczas walk z Ukraińcami i bolszewikami. Odznaczono go Orderem Virtuti Militari V klasy oraz Krzyżem Walecznych. Wykształcił charakterystyczny, unikatowy styl dowodzenia, polegający na oskrzydleniu i zaskoczeniu przeciwnika z wykorzystaniem ukształtowania terenu.

W 1938 roku mianowano go dowódcą eksperymentalnej 10. Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej, nad którą zwierzchnictwa odmówił pułkownik Stefan Rowecki „Grot”. Po wybuchu II wojny światowej 10. Brygada, jako część armii „Kraków”, wzięła udział w walkach obronnych. Zadała Niemcom ciężkie straty w bitwach pod Jordanowem, Wiśniczem, Łańcutem i Rzeszowem. Walczyła też w obronie Lwowa. Maczek wielokrotnie wykazywał się zdolnością szybkiej i skutecznej reakcji na działania nieprzyjaciela. Jego jednostka jako jedyna przetrwała w całości wyniszczające bitwy.

22 października 1939 roku zameldował się w Paryżu u Władysława Sikorskiego. Reaktywował brygadę w formie lekkiej dywizji zmechanizowanej. W listopadzie awansował do rangi generała brygady. Ostatecznie uformowaną 10. Brygadę Kawalerii Pancernej skierowano do Szampanii, gdzie osłaniała odwrót francuskich wojsk. 16 czerwca 1940 roku Maczek kazał rozformować oddziały; żołnierze ewakuowali się na Wyspy Brytyjskie.

W 1942 roku Maczek stanął na czele 1. Dywizji Pancernej, która na początku sierpnia 1944 roku wylądowała w Normandii. W składzie 2 Korpusu Kanadyjskiego, generał dowodził swoją dywizją w bitwie pod Falaise. Jego podkomendni wzięli około 5000 jeńców i zniszczyli 55 czołgów, 44 działa przeciwpancerne oraz 38 samolotów pancernych. 8 kwietnia 1945 roku oddziały Maczka weszły na terytorium Niemiec. Szturm na Wilhelmshaven powstrzymało jednak zawieszenie broni.

Generał brał udział w podpisaniu kapitulacji wojsk niemieckich. Po wojnie został dowódcą I Korpusu Polskiego, a Władysław Raczkiewicz awansował go na generała dywizji. Maczek nie wrócił jednak do kraju – we wrześniu 1946 roku Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej pozbawił go obywatelstwa polskiego. Do końca życia pozostał w Szkocji, w Edynburgu, gdzie 11 grudnia 1994 roku zmarł.

O tym gdzie krył się sekret sukcesów naszych największych wodzów przeczytacie w książce „Polscy bogowie wojny”.

Dowiedz się więcej o Stanisławie Maczku: