fot.domena publicznaRyksa Elżbieta według Antoniego Boysa.
Ryksa Elżbieta (1288-1335) – królowa czeska i polska, jedyna córka Przemysła II i żona Wacława II z dynastii Przemyślidów. Małżeństwo z nią, zawarte w roku 1303, umacniało roszczenia Wacława do Wielkopolski i do polskiego tronu, na którym zasiadał od trzech lat. Związek okazał się krótkotrwały. Schorowany król Czech i Polski zmarł już w roku 1305, pozostawiając Ryksie Elżbiecie sowitą oprawę wdową. W roku 1306 królowa wzięła ślub z nowym czeskim władcą, Rudolfem III Habsburgiem. Także on szybko ją odumarł, tak że w wieku dziewiętnastu lat Piastówna była już dwukrotną wdową.
W kolejnych latach Ryksa Elżbieta występowała przeciwko władzy Luksemburgów, wiążąc się z jednym z liderów opozycji, Henrykiem z Lipy. Ten był zarówno jej partnerem politycznym, jak i życiowym, choć z uwagi na różnicę stanów oraz względy dynastyczne nigdy nie wzięli ślubu. Po śmierci Henryka w roku 1329 Ryksa wstąpiła do klasztoru, a następnie udała się na pielgrzymkę po niemieckich klasztorach. Zmarła w roku 1335 w wieku 47 lat.