fot.domena publicznaNapoleon na portrecie Jacquesa-Louisa Davida.
Napoleon Bonaparte (1769-1821) – francuski wojskowy, polityk, cesarz Francuzów i król Włoch. Urodził się na Korsyce jako syn niezamożnego szlachcica. Uczył się w szkołach wojskowych w Brienne i Paryżu; w wieku 16 lat uzyskał stopień podporucznika artylerii. Od 1793 roku walczył w armii rewolucyjnej, popierając jakobinów i Maksymiliana Robespierre’a. W 1794 roku awansowany do rangi generała. Dowódca armii francuskiej we Włoszech. Doprowadził do zajęcia przez Francję Belgii i do zawarcia korzystnego pokoju z Austrią. Podbił Maltę i zorganizował inwazję na Egipt. W listopadzie 1799 roku zorganizował wojskowy zamach stanu, przejmując władzę we Francji jako pierwszy konsul i najwyższy wódz. W 1804 roku koronował się na cesarza Francuzów.
W orbicie jego wpływów, na skutek kolejnych zwycięskich wojen, znalazła się cała niemal zachodnia i środkowa Europa. Doprowadził do stworzenia kadłubowego państwa polskiego pod nazwą Księstwa Warszawskiego. Podporządkował sobie Danię i Portugalię; prowadził wieloletnie walki o Hiszpanię. Do jego upadku doszło dopiero w konsekwencji nieudanej inwazji na Rosję w 1812 roku i przegranej bitwy pod Lipskiem w październik 1813 roku.
Abdykował w kwietniu 1814 roku, otrzymując w zamian władzę nad wysepką Elbą i zachowując prawo do tytułowania się cesarzem. W 1815 roku podjął nieudaną próbę powrotu do kraju i do władzy. Już po trzech miesiącach poniósł druzgoczącą klęskę pod Waterloo nieopodal Brukseli. Wzięty do niewoli przez Anglików i internowany na Wyspie Świętej Heleny, gdzie pozostał aż do swojej śmierci.
