Josef Mengele (1911–1979) – niemiecki naukowiec i lekarz. Podczas studiów medycznych uczył się od Ernsta Rüdina, zagorzałego wyznawcy faszystowskich idei. Po uzyskaniu doktoratu zaproponowano mu stanowisko asystenta w Instytucie Dziedziczności, Biologii i Czystości Rasowej Trzeciej Rzeszy przy Uniwersytecie Frankfurckim. Tam trafił pod skrzydła zwolennika Hitlera, zajmującego się genetyką profesora Otmara Freiherra von Verschuera.

W 1940 roku Mengele dołączył do Waffen-SS i przez rok pracował w Biurze do spraw Ras i Przesiedleń, gdzie odkrył swoje powołanie. Jego zadaniem służbowym była ocena czystości rasowej Polaków. Później przeniesiono go na Ukrainę, gdzie w 1942 roku został ranny i wrócił do rodzinnego kraju. Tam profesor Verschuer polecił mu objęcie stanowiska w obozie koncentracyjnym i przeprowadzenie tam badań naukowych na więźniach.

Swoją karierę w Auschwitz-Birkenau rozpoczął od posłania do komór gazowych 1042 Romów zarażonych tyfusem. Zajmował się selekcjonowaniem osób niezdolnych do pracy, które bezwzględnie likwidował. Wśród więźniów nazywano go „Aniołem Śmierci”. Jego „programy naukowe” okazały się, w świetle faktów zebranych po wojnie, całkowicie bezwartościowe, a jednocześnie nacechowane nieludzkim okrucieństwem.

Po wojnie Josef Mengele wyemigrował za ocean, dzięki pomocy biskupa Aloisa Hudala; trafił do Argentyny. W 1959 roku przeniósł się do Paragwaju, a w kolejnym roku – do Brazylii. W 1979 roku zmarł podczas kąpieli w oceanie, niedaleko Santosu. Przyczyną śmierci był prawdopodobnie udar mózgu.

O życiu osobistym i działalności nazistowskich zbrodniarzy z punktu widzenia ich córek i synów opowiada wydana niedawno przez Znak Horyzont książka Geralda Posnera „Dzieci Hitlera”.