Elżbieta Granowska
Królowa Polski, trzecia żona Władysława Jagiełły. Najprawdopodobniej urodziła się między 1370 a 1380 rokiem, często podaje się tą pierwszą datę. Była córką Ottona z Pilczy herbu Topór oraz Jadwigi Melsztyńskiej herbu Leliwa, która w 1386 roku została jednocześnie matką chrzestną Władysława Jagiełły. Po śmierci ojca, zmarłego w 1385 roku, otrzymała znaczący majątek. Najpewniej on stał się przyczyną tego, że Elżbieta została porwana najpierw przez morawskiego szlachcica Wiszlę Czambora, a następnie przez rycerza Jenczika z Jiczyna, który zabił Wiszlę.
Kilka lat później, w 1397 roku, opiekujący się Elżbietą z jej krewny, Spytek z Melsztyna wydał ją za kasztelana nakielskiego a później starostę generalnego Wielkopolski Wincentego Granowskiego. Chociaż przyszła królowa pochodziła z rodziny o wyższym statusie społecznym niż proponowany kandydat, to jednak małżeństwo doszło do skutku. Wincenty zmarł w 1410 roku. Nie do końca wiemy dlaczego król Polski Władysław Jagiełło pomyślał o poślubieniu Elżbiety.
Niekiedy podaje się, że zawiódłszy się na otoczeniu w kontekście Anny Cylejskiej postanowił zadecydować o wyborze kolejnej żony osobiście, nie napotykając dużego oporu wśród panów, których część była z Elżbietą spokrewniona. Z drugiej strony Elżbieta z Pilczy miała odznaczać się wyjątkową urodą.
Elżbieta została trzecią żoną Władysława Jagiełły 2 maja 1417 roku, ślub miał miejsce w kościele parafialnym w Sanoku. Ze względu na to, że jej matka Jadwiga była jednocześnie matką chrzestną króla, konieczne było uzyskanie dyspensy papieskiej. Obowiązujące w tym czasie prawo kanoniczne jednoznacznie zabraniało zawierania małżeństw między takimi osobami. Przełamawszy nieco większy opór król Władysław Jagiełło doprowadził też do koronacji żony, która miała miejsce 19 listopada 1417 roku, aktu dokonał arcybiskup lwowski Jan Rzeszowski. Nie są znane konkretne fakty dotyczące jej działalności politycznej czy kulturalnej.
W roku 1419 zaczęła poważnie chorować, zmarła 12 maja 1420 roku. Została pochowana w kaplicy Najświętszej Marii Panny w katedrze wawelskiej. Po dwustu latach od śmierci Elżbiety jej szczątki usunięto, aby przygotować miejsce na pochówek Stefana Batorego. Nie wiadomo, gdzie je przeniesiono. Ciekawostką jest, że Barbara Radziwiłłówna była praprawnuczką Jana Pileckiego, syna Elżbiety i Wincentego.
Polecamy video: Żony Władysława Jagiełły. Jak umierały królewskie wybranki?
