W jednej z jaskiń w Laosie odnaleziony został ząb trzonowy, który prawdopodobnie należał do dziewczynki żyjącej być może nawet 164 000 lat temu.
Nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie spekulacje naukowców co do tego, iż ząb ten może stać się dowodem na to, że tzw. denisowianie żyli także na obszarze Azji Południowo-Wschodniej, a także że byli w stanie przystosowywać się do życia na różnych wysokościach oraz w zdecydowanie różniących się od siebie strefach klimatycznych. Jak dotąd ich szczątki były bowiem odnajdywane tylko na Syberii w górach Ałtaj oraz w Chinach (w Tybecie). Wynika to przede wszystkim z faktu, że tego typu skamieliny „przechowują się” znacznie lepiej w warunkach suchych i chłodnych.
Dlatego wspomniane odkrycie może się okazać takie ważne. Prace w Laosie były prowadzone od 2018 roku. W ich trakcie natrafiono na jaskinię, która była dosłownie wypełniona zębami, należącymi w większości do najróżniejszych zwierząt. Wśród nich znaleziono właśnie wspomniany na wstępie ząb ludzki. Stwierdzono, że jego wygląd nie pasuje do homo erectus, ponieważ ma bardziej złożoną strukturę. Wykazuje co prawda pewne cechy podobieństwa do zębów neandertalczyków, ale pod względem budowy przypomina jednak skamieliny denisowian znalezione w Chinach.
fot.(Uniwersytet Kopenhaski, Fabrice Demeter)Uważa się, że skamieniały ząb trzonowy, widziany tutaj pod kilkoma kątami, należał do młodej dziewczyny denisowianki, która zmarła między 164 000 a 131 000 lat temu
Denisowianie są grupą dosyć tajemniczą, o której niewiele jak dotąd wiadomo. Żyli m.in. w tych samych czasach, w których funkcjonowali także neandertalczycy. Pierwotne drogi rozwoju tych praludzi rozeszły się mniej więcej 400 000 lat temu. Do tej pory znajdowano jedynie niewielkie związane z nimi skamieniałości, takie jak zęby trzonowe, kawałki kości palców oraz fragmenty szczęki. Po raz pierwszy stwierdzono, że stanowią zupełnie odrębna grupę po tym, jak w 2010 roku przeprowadzono sekwencjonowanie DNA kości opuszka palca znalezionej w Jaskini Denisowa w górach Ałtaj. Od nazwy tej jaskini pochodzi zresztą nazwa denisowianie. Badania wykazały, że miliony mieszkańców Azji, wysp Azji Południowo-Wschodniej oraz Oceanii może być z nimi genetycznie spokrewniona. Dokładniejsze badania genetyczne być może wykażą, czy denisowianie żyli na tych terenach znacznie wcześniej, niż do tej pory sądzono.
Źródła
- Q. Choi, Ancient tooth of mysterious Denisovan girl possibly found, https://www.livescience.com/possible-denisovan-tooth-found-laos, dostęp: 18.05.2022.
- Kreier, Ancient tooth suggests Denisovans ventured far beyond Siberia, https://www.nature.com/articles/d41586-022-01372-0, dostęp: 18.05.2022.
KOMENTARZE (2)
Może sprecyzujemy te wątpliwości by ostudzić nieco euforię naukowców i obiektywnie zrelatywizować odważne ich wnioski powyżej…
K. Duka, archeolog z Un. Wiedeńskiego twierdzi, że bez dodatkowych skamielin lub analiz DNA, a te nie zachowało się przecież, „rzeczywistość jest taka, że nie możemy powiedzieć, czy ten POJEDYNCZY i SŁABO ZACHOWANY ząb trzonowy naprawdę należał do denisowianina”.
Co tak naprawdę bowiem nie tylko bezspornie ale nawet w przybliżeniu, wiemy?
Ząb z jaskini Tam Ngu Hao 2 (oznaczony zatem jako TNH2-1) w Laosie…
„Odkrycie to… …potwierdza, że region ten był „gorącym punktem” różnorodności dla rodzaju Homo, z obecnością co najmniej pięciu taksonów ludzkich schyłku środkowego i późnego plejstocenu: H. erectus, denisowian/neandertalczyków, H. floresiensis, H. luzonensis i H. sapiens [ząb wykazuje również pewne istotne cechy H. erectus i neandertalczyka – może być zatem zębem między: gatunkowego, podgatunkowego, rasowego mieszańca – obecnie taksonomia człowieka, stopnie pokrewieństwa znajdowanych form, jest bowiem przedmiotem istotnych sporów w nauce].”
Ponadto…
„Alternatywna hipoteza, że TNH2-1 należy do grupy neandertalczyków… nie może być wprost odrzucona, nawet jeśli wydaje się mniej prawdopodobna.”
„Obserwowane przez nas różnice – w stosunku do zębów neandertalczyków, nie wykluczają bowiem przynależności TNH2-1 do tego taksonu…” zatem „…najbardziej oszczędną ale i prawdopodobną hipotezą, jest to, że TNH2-1 należy do siostrzanej grupy neandertalczyków.” Ale czy na pewno denisowian?
Oczywiście może to być nadmiernie ostrożne, hiperkrytyczne więc stanowisko – pozytywistyczne podejście, ale ma ono i swoje jak najbardziej obiektywne powody, bo jak w artykule powyżej też zaznaczono i co warto jeszcze raz chyba zobrazować:
„Niewielka liczba skamieniałości obecnie „bezpiecznie” przypisywana Denisovanom (Denisova 2, dolny lewy trzonowiec; Denisova 3, dystalna falanga manualna; Denisova 4, lewy górny M3; Denisova 8, górny trzonowiec; i żuchwa Xiahe) [a więc raptem 5 stosunkowo niewielkich artefaktów!] nie daje nam nawet przybliżonego wyobrażenia o ich morfologii [wyglądzie]. [Znamy owszem lepiej ale i tak tylko w części, ich geny!].” „Współcześni Papuasowie, aborygeńscy Australijczycy, ludy oceaniczne/melanezyjskie, filipińskie grupy Ayta oraz, w znacznie mniejszym stopniu, populacje kontynentalnej Azji Południowo-Wschodniej, być może zachowują spuściznę genetyczną denisowian.”
Cytaty przede wszystkim z “A Middle Pleistocene Denisovan molar from the Annamite Chain of northern Laos”, Demeter F. i inni, 17 maj 2022.
Chciałbym zauważyć, że autor artykułu powołuje się na znacznie nowsze publikacje ;-)