Zygmunt II August (1520-1572) – król Polski i wielki książę litewski z dynastii Jagiellonów. Był synem Zygmunta I Starego i przybyłej z Włoch Bony Sforzy. Za sprawą zapobiegliwości swojej matki jako pierwszy (i jedyny) król w polskich dziejach został obrany vivente rege – a więc jeszcze za życia ojca. Doszło do tego w roku 1529, natomiast koronację przeprowadzono w roku kolejnym. Zygmunt August był jedynakiem i wyłącznym kandydatem do polskiego tronu. Mimo to rodzice, zwłaszcza zaś matka, nie dawali mu okazji do zdobywania politycznej ogłady i wojskowych szlifów. W opinii szlacheckich elit był wychowany „przez niewiasty i Włochów trwożliwszych od kobiet”.
W 1543 roku Zygmunt wziął ślub z Elżbietą z rodu Habsburgów. Wkrótce wyjechał na Litwę, gdzie wdał się w romans z miejscową arystokratką Barbarą Radziwiłłówną. Po przedwczesnej śmierci żony potajemnie stanął z kochanką na ślubnym kobiercu. Jego związek z Litwinką wywołał ogromny skandal i doprowadził do nieodwracalnego konfliktu między młodym monarchą oraz jego matką, Boną.
Zygmunt August przejął pełną władzę w obydwu krajach w roku 1548. Za jego sprawą doszło do zawartej w roku 1569 unii lubelskiej, utrwalającej związek między Koroną i Wielkim Księstwem Litewskim. Król podjął też decyzję o inkorporowaniu do Polski rozległych terenów podlegających wcześniej Litwie: Podlasia, Wołynia i Ukrainy. Mówiono o nim, że to monarcha wyjątkowo stroniący od wojen. Na tle innych władców tej epoki był człowiekiem względnie tolerancyjnym. Jego wielką pasją było kolekcjonerstwo: zbierał między innymi zbroje i zdobione armaty.
U schyłku życia wdawał się w kontrowersyjne romanse, zwłaszcza ten z podstawioną mu przez członków wpływowego rodu Mniszchów Barbarą Giżanką. Zmarł bezdzietnie w 1572 roku jako ostatni król z dynastii Jagiellonów.
Dowiedz się więcej o Zygmuncie Auguście:

Nowożytność | 23.07.2020 | Autor:
Śmierć Barbary Radziwiłłówny – przykra choroba, zamach czy… klątwa?
Słynna druga żona Zygmunta II Augusta jest bez wątpienia postacią budzącą kontrowersje. Czy naprawdę była tak piękna, jak się o niej mówi? Czy była rozwiązła i czy jej związek z Zygmuntem był efektem prawdziwej miłości? I wreszcie: dlaczego…

Nowożytność | 18.03.2019 | Autor:
Czy Barbara Radziwiłłówna czegokolwiek dokonała?
Niemal żadna z polskich władczyń nie może się równać z Barbarą Radziwiłłówną pod względem sławy i rozpoznawalności. Każdy choćby w zarysie zna jej tragiczną historię. Ale czy Barbara była więcej niż tylko bohaterką romansu? Co osiągnęła i jak…

Nowożytność | 03.03.2019 | Autor:
Był dla niej najgorszym łajdakiem i świnią. Jak NAPRAWDĘ Zygmunt August traktował Barbarę Radziwiłłównę?
Historia wielkiej miłości, poświęcenia i tęsknoty? Nic z tych rzeczy. Zygmunt August był dla Barbary Radziwiłłówny prawdziwym łajdakiem. A tego, w jaki sposób ją traktował nie da się nijak uzasadnić.

Nowożytność | 06.02.2019 | Autor:
Anglikanizm nad Wisłą. W Polsce też mógł powstać kościół narodowy, a Zygmunt August niemal został głową nowego wyznania!
„Wie i żaczek, i pacholik, że co Polak – to katolik” – głosi popularne porzekadło. A jednak w pewnym momencie nasi przodkowie niemal odwrócili się od katolicyzmu. Niewiele brakowało, a Zygmunt August zostałby głową polskiego Kościoła narodowego i…

Nowożytność | 27.08.2018 | Autor:
Jak bardzo rozpustni byli Jagiellonowie?
Dynastie Walezjuszy czy Habsburgów mogły się pochwalić legionem bękartów. O nieślubnych dzieciach polskiej dynastii Jagiellonów historia milczy. Czy to jednak znaczy, że nasi władcy byli tacy grzeczni i cnotliwi, za jakich chcieli uchodzić?

Nowożytność | 10.07.2018 | Autor:
Jedna z najskuteczniejszych intryg w polskich dziejach. Jak Zygmunt August poznał Barbarę Radziwiłłównę?
Zygmunt August jechał na Litwę, bo tak kazała mu matka. A z kim jak z kim, ale z matką się nie dyskutowało. Niespodziewanie beztroskie wakacje przerodziły się w najważniejszą podróż życia. To wtedy poznał Barbarę Radziwiłłównę. I wtedy…

Nowożytność | 22.02.2018 | Autor:
Lalusiowaty maminsynek. Jak wyglądało dzieciństwo Zygmunta Augusta?
„Król nasz młody wychowany został przez niewiasty i Włochów trwożliwszych od kobiet” – pisał jeden z wysoko postawionych dworzan. I wcale nie tak bardzo mijał się z prawdą.

Nowożytność | 31.12.2017 | Autor:
Zygmunta Augusta koronowano za życia ojca, co nie zdarzyło się nigdy wcześniej w dziejach Polski. W jaki sposób doszło do tej unikalnej ceremonii?
Nawet samemu królowi pomysł koronacji syna, Zygmunta Augusta, gdy on wciąż żyje wydawał się absurdem. Poddani też nie chcieli słyszeć o żadnej elekcji vivente rege. Kto w takim razie przepchnął całą sprawę? I właściwie po co?

Nowożytność | 30.05.2015 | Autor:
Czy Zygmunt August został zmuszony do ślubu?
Wielka miłość króla Zygmunta Augusta do Barbary Radziwiłłówny przysporzyła mu mnóstwa kłopotów. Biorąc ślub z własną poddaną, sprzeniewierzył się racji stanu i wywołał prawdziwą burzę polityczną. Czy młody Jagiellon został zmuszony do ożenku? A może wszystko z premedytacją…

Nowożytność | 09.11.2014 | Autor:
Zaginiona fortuna Jagiellonów. Co polski król trzymał w swoim tajnym skarbcu?
Zwiedzając europejskie muzea trudno powstrzymać się przed uczuciem zazdrości. Wspaniałe zbiory Habsburgów, Windsorów czy Burbonów zachwycają miliony turystów. W Wiedniu niezwykła „Komnata sztuki i cudów” zajmuje niemal czterdzieści sal wystawowych. My mamy tylko odbudowany zamek i parę odzyskanych arrasów….
Ciekawe materiały o Zygmuncie Auguście z portalu TwojaHistoria.pl:

artykuł | 29.08.2020 | Autor:
Porwany przez diabły z karczmy „Rzym” – czarownik Twardowski istniał naprawdę!
Chciał przechytrzyć samego Szatana. Mistrz Jan Twardowski marzył o recepturze, która pozwoli mu wytwarzać złoto. By ją zdobyć nie bal się zawrzeć paktu z siłami nieczystymi. Uzyskał nadprzyrodzone moce, a warunek z cyrografu był tylko jeden – czart…

miniatura | 04.01.2018 | Autor:
Jak wysoką cenę Zygmunt August musiał zapłacił za swoje małżeństwo z Barbarą Radziwiłłówną? Płaciła też Polska i to całe pokolenia później
Szlachta sprzeciwiająca się potajemnej decyzji młodego króla ukuła nowy termin, na określenie jego dyktatorskich zakusów. „Absolutum dominium”, a więc: „władza absolutna”.

artykuł | 10.10.2017 | Autor:
Kto jest najpopularniejszym polskim władcą? Sprawdzamy dane wyszukiwarki Google
Którzy władcy budzą największe zainteresowanie, o których chcemy czytać, których sylwetki zgłębiamy? Którzy są najważniejsi dla nas – dzisiejszych Polaków? Przedstawiamy jedyny w swoim rodzaju ranking oparty na twardych danych. Wyniki zaskakują.