fot.Kremlin.ru/CC BY 4.0

Władimir Putin był prezydentem Federacji Rosyjskiej w latach 1999-2008. W 2012 roku wrócił na urząd.

Władimir Putin (ur. 1952)

Agent wywiadu i polityk, prezydent Federacji Rosyjskiej w latach 1999-2008 oraz od 2012 roku, premier w latach 2008-2012. Urodził się 7 października 1952 roku w Leningradzie (ob. Petersburg). W młodości trenował judo, zdobywając nawet mistrzostwo na poziomie miasta. Ukończył studia prawnicze na Państwowym Uniwersytecie Leningradzkim. Jednym z jego profesorów był Anatolij Sobczak, późniejszy mer Petersburga (w latach 1990-1996) i polityk powiązany z pierestrojką.

Po studiach, od 1976 roku pracował jako oficer wywiadu zagranicznego KGB. Sześć lat (od 1985 do 1990 roku) spędził w Dreźnie. W 1990 roku zakończył czynną służbę i wrócił do Leningradu. Otrzymał stanowisko prorektora na swoim byłym uniwersytecie. Został też doradcą Sobczaka, który w 1992 roku uczynił go swoim zastępcą. Po przegranej Sobczaka w wyborach otrzymał pracę w administracji prezydenta Borysa Jelcyna. Szybko piął się po szczeblach federalnej administracji. Od lipca 1998 do sierpnia 1999 roku stał na czele FSB (następczyni KGB). 9 sierpnia 1999 Borys Jelcyn powołał go na stanowisko premiera. Ogromną popularność wśród Rosjan zdobył sobie dzięki sprawnie zorganizowanej interwencji w Czeczenii w 1999 roku. Do dzisiaj pojawiają się jednak oskarżenia o łamanie przez rosyjskich żołnierzy praw człowieka w tym regionie.

31 grudnia 1999 roku Jelcyn nieoczekiwanie zrezygnował ze stanowiska prezydenta, mianując Putina swoim następcą. Tę decyzję potwierdziły wybory z marca 2000 roku, które dały Putinowi 53-procentowe zwycięstwo. Jego pierwsze działania zmierzały do ograniczenia władzy „oligarchów” (niepopularnych biznesmenów i potentatów medialnych), usprawnienia działania federalnej administracji, poprawienia kondycji gospodarczej w kraju i opanowania sytuacji w Czeczenii, gdzie narastały nastroje separatystyczne. W 2001 roku, po ataku na World Trade Center, zadeklarował pełne wsparcie Rosji w amerykańskiej kampanii antyterrorystycznej. W kolejnych latach zdecydowanie sprzeciwił się interwencji USA w Iraku.

W 2004 roku Putin uzyskał reelekcję na urząd prezydenta. Trzy lata później jego partia Jedna Rosja zdobyła większość w parlamencie. On sam po zakończeniu drugiej kadencji objął urząd premiera, na swojego następcę na stanowisku głowy państwa namaszczając Dmitrija Miedwiediewa. Prezydencki fotel objął ponownie w 2012 roku, przekazując z kolei Miedwiediewowi funkcję premiera. W 2018 roku wygrał kolejne wybory na najwyższy urząd. Zwłaszcza przy ostatnim z tych głosowań pojawiały się podejrzenia o fałszowanie wyników.

Po 2012 roku Putin wyraźnie objął kurs na wzmocnienie znaczenia Rosji na arenie międzynarodowej. W marcu 2014 roku autoryzował zajęcie Krymu, który został włączony do Federacji Rosyjskiej. Miesiąc później rozpoczął – choć nieoficjalnie – trwającą do dzisiaj wojnę z Ukrainą w Donbasie. Oskarża się go również o ingerencje w procesy wyborcze w innych krajach, między innymi o wspieranie, także poprzez cyberataki, elekcji Donalda Trumpa na prezydenta USA w 2016 roku.