Sokrates

Grecki filozof, urzędnik i żołnierz. Urodził się w Atenach. Był synem rzeźbiarza Sofroniskosa i akuszerki Fainarete. Sam uczył się sztuki rzeźbiarskiej, ale zrezygnował z tego na rzecz filozofii. Był żonaty, prawdopodobnie dwukrotnie. Pierwszą jego żoną była zapewne Myrto, zaś drugą Ksantypa, która urodziła trzech jego synów. W ciągu swojego życia Sokrates był też żołnierzem. Wykazując się męstwem wziął udział w kilku bitwach w trakcie wojny peloponeskiej z lat 431 p.n.e. – 404 p.n.e.

Z kolei praca urzędnicza (pełnił funkcję prytana) ostatecznie ściągnęła na niego kłopoty. W roku 406 sprzeciwił się egzekucji dowódców greckich z bitwy pod Arginuzami, chociaż domagał się tego lud. Został w końcu w 399 roku postawiony przed sądem. Zarzucono mu zły wpływ na młodzież oraz obrazę bóstw i został skazany na śmierć. Jego uczniowie próbowali zorganizować jego ucieczkę, jednakże on sam nie wykorzystał tej możliwości, ponieważ chciał pozostać lojalny wobec przepisów prawa. Zmarł po wykonaniu na sobie wyroku – wypiciu cykuty.

Sokrates nie pozostawił po sobie źródeł pisanych, preferując dysputy prowadzone na ulicach Aten, w których spędził większość życia. Znaczną część wiedzy o nim czerpiemy z dzieł jego uczniów, m.in. Platona i Ksenofonta. Swoich rozmówców w zręczny sposób kolejnymi argumentami przekonywał, że ich myślenie jest błędne. Taki sposób prowadzenia rozmowy znany jest jako metoda elenktyczna lub zbijająca. Z kolei metodą majeutyczną, czyli akuszerską starał się, by jego rozmówcy mogli urodzić „myśl pewną”. Był również reprezentantem moralizmu. Słynne jest stwierdzenie Sokratesa, podsumowujące jego podejście do poziomu własnej wiedzy: „Wiem, że nic nie wiem” (Scio me nihil scire albo scio me nescire).