Rozwiązanie konkursu: Te decyzje Stalina zmieniły bieg historii

Zanim podamy listę zwycięzców, nagrodzonych egzemplarzami najnowszej biografii radzieckiego dyktatora, autorstwa wybitnego specjalisty Olega Khlevniuka, po raz kolejny musimy przyznać, że mieliśmy twardy orzech do zgryzienia podejmując decyzję, które komentarze zasługują na wyróżnienie. Dla formalności przypominamy pytanie konkursowe:

Która z decyzji – lub zaniechań – Stalina i dlaczego właśnie ona miała Twoim zdaniem największy wpływ na losy świata?

A oto komentarze, które postanowiliśmy nagrodzić:

I komentarz

Mariusz Pilarski: Najistotniejszą decyzją Stalina była rezygnacja z eksportu rewolucji kosztem budowy sowieckiego imperium. Sowiecki dyktator intuicyjnie wyczuł, że tylko zamknięcie granic i izolacja Związku Radzieckiego pozwolą na stworzenie warunków do rozpoczęcia makabrycznego eksperymentu z zakresu inżynierii społecznej, którego konsekwencją było unicestwienie  milionów obywateli i realizacja polityki imperialnej wobec krajów ościennych.

Rezygnacja z eksportu rewolucji na zachód pozwoliła Stalinowi na przeprowadzenie eksperymentu z zakresu inżynierii społecznej na obywatelach ZSRR. Zdjęcie z książki „Stalin. Nowa biografia” (Znak Horyzont 2016).

Być może Stalin rozumiał, że eksport rewolucji do krajów o ugruntowanym ustroju demokratycznym skończy się jej kompromitacją, że pluralistyczne społeczeństwa na zachodzie naszego kontynentu nie zaakceptują ustroju kształtowanego za pomocą notorycznego terroru. Stalin wolał zamknąć komunistyczny „raj’ w obrębie dobrze strzeżonych granic.

Jak napisał Jorg Baberowski w swej książce „Stalin. Terror absolutny”: „…Stalin i jego towarzysze nie mówili o nowym, pięknym świecie… Mówili natomiast o technice i przemocy”. Dopiero w takich warunkach mógł powstać Związek Radziecki – globalne mocarstwo polityczne XX wieku.

Nie było by tego państwa w znanym nam z historii XX wieku kształcie bez decyzji Stalina o wyborze takiej, a nie innej drogi porewolucyjnego rozwoju. Nie było by takiej skali terroru, prześladowań, przesiedleń narodów, być może też nie byłoby „zimnej wojny”. Co w zamian? Tego nie wiemy. Można jedynie przypuszczać, że wielki eksperyment z zakresu inżynierii społecznej nie trwał by aż tak długo.

W naszym konkursie były do wygrania trzy egzemplarza najnowszej biografii Stalina, autorstwa wybitnego specjalisty Olega Khlevniuka (Znak Horyzont 2016).

Zwolennicy idei eksportu rewolucji z Trockim na czele, zapłacili głową za swe przekonania. Ustrój jaki Stalin stworzył w ZSRR stał się karykaturą idei, która przetrwała długie dziesięciolecia w umysłach wielu ludzi na zachodzie. O tym jednak świat dowiedział się już po jego śmierci.

II komentarz

Mikołaj: W mojej opinii najważniejszą decyzją Józefa Stalina było odejście od Nowej Polityki Ekonomicznej w roku 1929. Zapoczątkowany przez Lenina w 1921roku nowy program ekonomiczno – gospodarczy miał postawić na nogi radziecką gospodarkę wyniszczoną przez wojnę domową i politykę komunizmu wojennego.  NEP był czasowym odejściem od ekonomicznych zasad socjalizmu na rzecz częściowej gospodarki wolnorynkowej, której narzędzia miały stymulować rozwój gospodarczy Rosji Radzieckiej (od 1922 ZSRR).

Lenin zmarł jednak w 1924 roku, a Stalin objął władzę w drodze eliminacji konkurentów politycznych. Nie zamierzał on wprawdzie przywracać komunizmu wojennego, jednak tym bardziej nie zamierzał tolerować kapitalistycznej gospodarki w ojczyźnie realnego socjalizmu.

Czy gdyby Stalin nie zrezygnował z zapoczątkowanej przez Lenina Nowej Polityki Ekonomicznej, to ZSRR stałby się prawdziwą potęgą gospodarczą? Zdjęcie z książki „Stalin. Nowa biografia” (Znak Horyzont 2016).

I to właśnie ponowne wprowadzenie socjalizmu w miejsce częściowo wolnorynkowej gospodarki uważam za najważniejszą w dziejach decyzję Józefa Dżugaszwilego. Wskaźniki gospodarcze Związku Radzieckiego w momencie przerwania NEPu były najlepsze w jego historii, a sam NEP był jednym z kamieni milowych na drodze do budowy prawdziwego imperium z państwa bolszewickiego.

Została ona jednak przerwana, a gospodarka z powrotem stała się gospodarką nakazowo – rozdzielczą. I mimo tak niekorzystnego ustroju gospodarczego ZSRR wyszło zwycięsko z największego konfliktu militarnego w dziejach ludzkości. Pomyślmy teraz jaką potęgą stałby się Związek gdyby obok silnej armii i nieskończonych pokładów ludzkich dysponował również silną i prężnie rozwijającą się gospodarką, która prawdopodobnie istniała by, gdyby nie zniesienie NEPu.

Już samo wyobrażenie takiej sytuacji budzi przerażenie. Jeśli ktoś jednak wątpi w możliwość zbudowania w ZSRR silnej gospodarki nawet przy ustroju częściowo kapitalistycznym, niech spojrzy na Chińską Republikę Ludową, która przy obowiązywaniu ustroju komunistycznego i kapitalistycznej gospodarce jest dzisiaj potęgą zarówno na podłożu gospodarczym, jak i militarnym.

Tym samym, uważam, że ZSRR miało szansę stać się potęgą na miarę dzisiejszej ChRL już w latach 30 XXw, a co za tym idzie stać się państwem o wiele bardziej trwałym i groźnym zarówno dla Hitlera, jak i poźniej dla Stanów Zjednoczonych, co w efekcie mogło się skończyć istnieniem bloku komunistycznego, aż po dziś dzień, bo jak wiemy, protesty robotnicze w Polsce, które w efekcie doprowadziły do obalenia systemu komunistycznego były warunkowane (przynajmniej w początkowych stadiach) złą sytuacją materialną i ekonomiczną klasy pracującej, której przyczyną była nieudolna gospodarka nakazowo-rozdzielcza obowiązująca w państwach socjalistycznych. Gdyby więc ZSRR utrzymał NEP, oraz wprowadził ją w 1945 w krajach bloku wschodniego do dziś moglibyśmy żyć w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, mając za wschodniego sąsiada Wielkiego Brata.

III komentarz

Krzysztof Piątek: Decyzja Stalina o sojuszu z III Rzeszą miała istotny wpływ na dalsze losy nie tylko samej Europy ale również całego świata. Ten krok powodowany nie był jedynie chęcią rozszerzenia wpływów lecz przede wszystkim do zyskania czasu potrzebnego dla rozbudowy potencjału militarnego oraz uzupełnień kadr. Według faktów przedstawionych przez Montefiore, Stalin już wtedy wiedział że konfrontacja z Hitlerem jest nieunikniona. Taktyczne przymierze dwóch mocarstw to niejako zalążek  rozpoczęcia II wojny światowej.

Dokument tajnego protokołu do paktu z 23 sierpnia 1939 roku z podpisami Ribbentropa Mołotowa (źródło: domena publiczna).

Konferencja Jałtańska oraz wielka rola jaką w niej odegrał. Polityczny kunszt dyktatora pozwolił stronie radzieckiej realnie wpłynąć na jakże korzystny podział strefy wpływów. Dokonał tego dzięki umiejętnie prowadzonej grze, której celem było rozbicie sojuszu liderów państw będących przecież naturalnymi sprzymierzeńcami. Również zyskanie sympatii prezydenta Stanów Zjednoczonych, zaowocowało tym że osiągnął tak dobre rezultaty podczas negocjacji.

Józef Stalin słusznie podejrzewał ile korzyści może uzyskać będąc w posiadaniu bomby atomowej. Osiągnął cel poprzez olbrzymie nakłady finansowe pozostawiając spóźcizne jaką dla świata będzie zimna wojna.

***

Serdecznie gratulujemy zwycięzcom i dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w konkursie. Jeżeli chcecie sprawdzić inne odpowiedzi, znajdziecie je tutaj.

Interesuje Cię książka, ale nie udało Ci się jej wygrać w konkursie? Nic straconego. Pamiętaj, że z naszym kodem rabatowym kupisz ją w księgarni Znak.com.pl dużo taniej od innych.