Ciekawostki Historyczne

Nie tak dawno „Rzeczpospolita” doniosła, że według materiałów opublikowanych na stronie Euro 2012 Lwów przez 600 lat był pod polską okupacją. Podobno takie informacje nadesłała do organizatorów strona ukraińska. I nie ma co się Ukraińcom dziwić. Według ich tradycji historycznej to najszczersza prawda!

Cofnijmy się o jakieś 120 lat. Pod koniec XIX wieku na Uniwersytecie Lwowskim, jednej z dwóch czołowych uczelni w Galicji, zaczął wykładać niejaki Mychajło Hruszewski. Z czasem niepozorny historyk okazał się najbardziej wpływowym ukraińskim intelektualistą. Nie tylko „obudził” (a zdaniem niektórych: stworzył) naród ukraiński, ale po I wojnie światowej został nawet przywódcą Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Ten właśnie pan – do dzisiaj uważany za jednego z największych bohaterów narodowych Ukrainy – w 1905 roku sklecił krótką broszurkę pod tytułem „Ze stosunków polsko-ukraińskich w Galicji”. Co w tym ważnego? Ano, właśnie ta krótka i napisana w wielkim pośpiechu (w dwa i pół tygodnia!) publikacja ukształtowała obowiązujący do dzisiaj ukraiński pogląd na przeszłość Galicji.

Polska zaraza

Łukasz Adamski, autor książki „Nacjonalista postępowy” streścił pokrótce tezy Hruszewskiego:

Kazimierz Wielki. Zbrodniarz, który przeprowadził rozbiór średniowiecznej Rusi (tudzież Ukrainy)?fot.domena publiczna

Kazimierz Wielki. Zbrodniarz, który przeprowadził rozbiór średniowiecznej Rusi (tudzież Ukrainy)?

Polacy od wieków po barbarzyńsku eksploatują Galicję i jej tubylczą ludność. (…) W 1349 r., czyli w momencie realnego objęcia władzy na Rusi Czerwonej przez Kazimierza Wielkiego, Polacy pojawili się na tym terytorium jako „najeźdźcy”.

Nie dość, że najechali ruskie ziemie, to jeszcze zupełnie je spustoszyli. Zdaniem Hruszewskiego ówczesna Ziemia Halicka była bogatym, obfitym w dary przyrody, dobrze zagospodarowanym krajem (…) Pod względem ekonomicznym i kulturalnym stała, jeśli nie wyżej, to w każdym razie prawie nie ustępowała ówczesnej Polsce. Krótko mówiąc, była to kraina mlekiem i miodem płynąca. Rzecz jasna ukraińskim mlekiem i ukraińskim miodem.

Wszystko zmieniło się, kiedy przyszli polscy panowie ze swoją „historyczną misją kulturową”. Ich szatański „Drang nach Osten” oznaczał kres sielanki, a nawet normalności. Złupili kraj do cna, tak że w momencie pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej był on siedliskiem otępiałego chłopstwa, wygłodniałych Żydów i księży-półanalfabetów.

Na tym zresztą polska szlachta nie poprzestała! Zdaniem Hruszewskiego po rozbiorach Polacy dalej niszczyli Galicję bez żadnych zahamowań, korzystając z przyzwolenia władz austriackich. W efekcie ziemia lwowska stała się krajem bez handlu, bez przemysłu (…) krajem, gdzie tyfus od głodu jest najzwyczajniejszym i regularnym gościem, krajem, który (…) stanowi najprawdziwsze czarne piętno na karcie Europy. Wszystko to było winą tylko i wyłącznie Polaków, najgorszego możliwego ciemiężyciela:

Ukraińskie społeczeństwo (…) ma przed sobą wroga nieuczciwego, podstępnego, obłudnego (…). Wrogowie z polskiej strony to koloniści, zaborcy cudzej ziemi, o którą się nie troszczą, bo mają swoją w zapasie.

Lwów pod polską okupacją?fot.domena publiczna

Lwów pod polską okupacją?

Hruszewski był też zwolennikiem zupełnie absurdalnej teorii spiskowej, zgodnie z którą polscy panowie swoimi sprytnymi intrygami czy też drogą różnych pogróżek stale starali się zawszeć układ z rosyjskim reżimem celem tłumienia białoruskich, ukraińskich i litewskich aspiracji narodowych.

Zobacz również:

Ktoś zapomniał zaktualizować podręczniki?

Artykuł powstał w oparciu o książkę Łukasza Adamskiego pt. "Nacjonalista postępowy. Mychajło Hruszewski i jego poglądy na Polskę i Polaków" (PWN 2012).

Artykuł powstał w oparciu o książkę Łukasza Adamskiego pt. „Nacjonalista postępowy. Mychajło Hruszewski i jego poglądy na Polskę i Polaków” (PWN 2012).

Podobne cytaty można by mnożyć. Ogółem – Hruszewski zbyt dobrego zdania o naszych przodkach nie miał. Nie ma co się dziwić, bo w tamtych czasach niemal każdy ruch narodowy zaczynał się od takich haseł.

Narody umacniały się w konkurencji do swoich zaborców i sąsiadów. Bez skrajnych emocji idee narodowe nigdy nie dotarłyby do szerokiego społeczeństwa. Tak to wyglądało w Polsce, na Ukrainie czy choćby na Słowacji. Problem w tym, że historycy z większości krajów już dawno odeszli od podobnych argumentów, upraszczających i wypaczających rzeczywistość historyczną. A na Ukrainie? Niestety wydawane dzisiaj książki wciąż ślepo powtarzają wizję Hruszewskiego. I nic dziwnego, że później takie kwiatki trafiają na stronę UEFA…

Źródło:

Ciekawostki to kwintesencja naszego portalu. Krótkie materiały poświęcone interesującym anegdotom, zaskakującym detalom z przeszłości, dziwnym wiadomościom z dawnej prasy. Lektura, która zajmie ci nie więcej niż 3 minuty, oparta na pojedynczych źródłach. Ten konkretny materiał powstał w oparciu o:

KOMENTARZE (32)

Skomentuj palma Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Kamilkuczynski.com

Bzdura, bzdura itd.

Polacy nie okupowali Rusi tylko ją odziedziczyli, a dokładnie to Kazimierz, zgodnie z obowiązującym prawem. Kazimierz miał otrzymać te księstwo po bezpotomnej śmierci księcia Rusi Halicko-Włodzimierskiej. Noi tak się stało. Podejrzewam, że gdyby ludność nie była za wypełnieniem testamentu swojego księcia to nie udałoby nam się wygrać rywalizacji o tę dzielnice z o wiele potężniejszymi Litwinami czy Węgrami.

Po drugie Ukraińcy to lubią sobie nakłamać. Na przykład w podręcznikach do historii nie znajdzie się wzmianki o tym, że Piłsudski chciał pomóc Petlurze.

Wydaje mi się, że ich tożsamość jest budowana na nienawiści do Polaków i Rosjan.

Ciekawy jestem jeszcze jak było z tym bogactwem tej krainy. Podejrzewam, że nie była tak bogata jak Małopolska.

Pozdrawiam
Kamil Kuczyński

    Sławek

    Masz rację. Obiecywał. Tylko potem zawarł sojusz z Rosją i wystawił Petlurę do wiatru kończąc całą sprawę słowami; „Ja Was przepraszam Panowie, ja Was bardzo przepraszam.

      Nasz publicysta | Rafał Kuzak

      O jakim Ty sojuszu piszesz? Co najwyżej zawarliśmy pokój ryski, a nie żaden sojusz. Inna sprawa, że to endecja i ludowcy odpowiadali za to jak on wyglądał.

    L

    Bogata? Po rajdach i pod butem Mongołów? Sami błagali o przyłączenie się do Polski bo mongolskie podatki ich niszczyły a Polska w przeciwieństwie do prawie wszystkich krajów na wschód i południe od niej była niezależna od Mongołów. Tego to oczywiście nie pamiętają?

Kitsune

Niemal każda tożsamość narodowa jest budowana w opozycji do „ciemiężyciela” czy innych narodów, z którymi się miało na pieńku. W mniej lub bardziej zaawansowanym stadium, ale dotyczy to każdego kraju, nie wykluczając Polski. Gorzej jeśli spotka się dwóch takich nacjonalistów z Ukrainy i Polski, i każdy będzie przedstawiał skrajnie podkoloryzowaną wersję historii – od wersji z polskimi barbarzyńcami na ukraińskich ziemiach idealnych, po wersję z polskimi wyzwolicielami ukraińskiej ciemnoty. Przydałyby się wyważone informacje, zarówno bez wybielania, jak i bez oczerniania którejkolwiek ze stron – wydawałoby się, że to proste, a jednak nawet w polskich podręcznikach jest jak na lekarstwo (jeśli w ogóle) informacji o tym, że Polacy nie zawsze byli święci (co może jest z jednej strony oczywiste, bo obecnie też nie ma przecież zbiorowej odpowiedzialności i wstydu za polskich morderców czy gwałcicieli, ale już za zasługi innych Polaków i Polek to czujemy dumę i podnosimy się na duchu). Nauka historii nie powinna się opierać tylko na tym, jacy to nasi przodkowie byli wspaniali, ale też i wspominać, że nie bez powodu Litwini czy Ukraińcy swoją tożsamość narodową (nawet jeśli to zahaczało o nacjonalizm) podparli niechęcią do Polski. Jeśli można, bardzo chciałabym na tej stronie przeczytać już historycznie poprawny tekst o polsko-ukraińskich relacjach, właśnie bez żadnego koloryzowania. Nie obraziłabym się też za wiele innych tekstów, ale listy życzeń już pisać nie będę, bo mi się komentarz wydłuży do niedopuszczalnych rozmiarów :)

    Czytacz

    Nieprawdą jest, że tożsamość narodowa budowana jest w opozycji do „ciemiężyciela”. Twoja teza jest tak naciągana jak guma w bieliźnie jawnogrzesznicy. Uzasadniać swojej wypowiedzi nie zamierzam gdyż ww. twoja teza ma niewielkie ażeby nie powiedzieć żadne szanse na obronę. Ponadto nacjonalizm nie jest czymś nagannym, a tak go przedstawiasz! jako postawa społeczna jest zjawiskiem korzystnym i pozwalającym na zachowanie odrębności kulturowej (vide Izraelici). Pozostałą część twojej wypowiedzi popieram w tym zakresie, że wyważony tekst na temat relacji polsko-ukraińskich by się przydał.

Michał

Drogi Autorze artykułu. Proponuję sprawdzać tekst przed publikacją. Jest w nim masa literówek.

Killian

Hehe, no to mamy klops! Skoro sami Ukraińcy twierdzą, że to Mychajło Hruszewski utworzył ich naród i nadał mu odpowiednią formę, to w jaki sposób Ruś Halicka miała być ukraińska przed istnieniem Ukraińców jako-takich w ogóle? Bez sensu to. Miejmy nadzieję, że nigdzie indziej nie ma takich kwiatków, dających podstawy do bezsensownych oszczerstw względem Polski i Polaków.

Otryk

Z tą polską okupacją Lwowa jest tak samo jak z niemiecką okupacją Berlina. Prymitywizm nacjonalizmu ukraińskiego budzi obrzydzenie.

    rozsądny człowiek

    Zbiera mi się na wymioty, gdy czytam takie szowinistyczne, endeckie komentarze.

      marek1mc

      do: „porządny człowiek” mam rodzinę i znajomych którzy mają rodziny pochodzące z Wołynia lub województwa lwowskiego – jak się słucha opowieści o dzieciach z polskiej szkoły koło Włodzimierza Wołyńskiego które posadzomo w ławlach i przybito im rączki gwożdziami do blatów , o dzieciach „przywiązywanych do drzew drutem kolczastym, o Polakach układanych w korytach i przecinanych żywcem na pół piłami , o Polakach żywcem rozrywanych końmi….. jak można okreslić sprawców?…

      gosc3

      wez „porządny człowieku” jakieś leki i nie wypisuj głupot – sądząc z tonu jesteś Ukraińcem – zapewne mieszkasz w Polsce – jeśli jesteśmy tacy zli to czemu nie wracasz do UA i nie budujesz tam dobrobytu??? ponadto jesśli nie wiesz – istnieje w Polsce bardzo bogata dokumentacja dotycząca zbrodni twoich(?) ziomali….

palma

jakby nie patrząc Wielka Ruś czy(Ukraina) sama dała by się pod moskwę, mołdochów a co gorsza pod turków i czołem teraz biliby w mozajke jak turek, arab lub inny islamista. prawda jest taka że tą swołocz polska starała się ustabilizować i do państw cywilizacyjnych podłączyć no ale oni zawsze na przekór wszystkiemu. IDŻCIE DO RUSKA TAM WAM BĘDZIE LEPIEJ kraju z narodowością od stu lat

palma

kamilkuczyński masz racje przecie Piłsudski sam oferował(dla własnego spokoju i odciąć się od ruskich) stworzenie ich państwa i białorusi ale że to kacapy małointeligętne to się dali rozebrać na pół polsce i rusce. a którzy mieli lepiej ci u ruskiego za Stalina czy ci u Lachów za PIłsudskiego?
SWOŁOCZ

palma

i niech się Swołocz cieszy że na tron Polski nastali Jagiellonowie bardzo łagodna i litościwa i ugodowa dynastia bo Ruryk, Romanow czy sas jak by mógł to by ich z……ł

Arkadiusz Kubicki

Porównanie Krzyżacy(może bardziej krwiożerczo-ale to chyba zależało od statusu-krzyżowcy-i od momentu) zbudowali zamki,infrastrukture w całej północno wschodniej POLSCE .Lub idąc w inne rejony i dalej historycznie Rzymianie w PODBITYCH KRAJACH

około minuty temu · Lubię to!

Filip

Niemcy mordowali na wszelkie sposoby,ale Ukraińcy stosowali tortury i mordy ze szczególną okrutnością kobiety i dzieci prześcigając w tym Niemców Niemców.

Ciotka

Minely ponad dwa lata, na Ukrainie coraz wiecej”demokratow”, a ta sama „Rzeczpospolita” donosi nam o lwowskim przewodniku po Ukrainie, ktora wg.autorow siega po…Krakow.
I dziwic sie temu moze tylko ten, co z Zachodnimi Ukraincami jako nie-Polak nigdy nie rozmawial – sama sie z taka „optyka” spotkalam tam w koncowce czasow jeszcze sowieckich., za niejakiej Perestroyki.
I jest w tym jakies ziarno prawdy rodem ze sredniowiecza i etnolingwistyki – nie ulega watpliwosci, ze taka wlasnie byla niegdys zachodnia granica jezyka/jezykow wschodnioslowianskich. Ba, ale i zachodnioslowianskie konczyly sie na zachod od Berlina. Niegdys. Bardzo niegdys.:)
Zachodni swiat uprasza Slowian choc o odrobine Realpolitik.

Anonim

odwiedziwszy muzeum historyczne we lwowie, byłam bardzo poruszona – historią opowiedzianą z drugiej strony (pełno w niej było polskiego ciemiężyciela). wiadomo, każdy naród ma swoją wersję historii, ale dotychczas myślałam o lwowie jako o wielokulturowym mieście, gdzie miejsce miał polak, żyd i ukrainiec. pamiętam, że poruszyłam ten temat ze znajomą ukrainką, z którą studiuje, a która pochodzi właśnie z zachodniej części tego kraju. ponownie się zadziwiłam – otóż moja ukraińska koleżanka powiedziała mi, że lwów zawsze był polski, a opcja „polskiego okupanta i ciemiężyciela” przedstawiana w oficjalnej historiografii nie jest niczym innym jak nacjonalistyczną propagandą…
ale wiadomo, sąsiedzkie stosunki najczęściej są trudne…

Leopolita

Rany boskie! Autor nawet nie wie jak poprawnie pisać nazwisko Hruszewskiego? Muszę przyznać, że wersja Chruszewski brzmi wielce oryginalnie… To się nazywa zaangażowanie Autora w recenzowane dzieło… Ciekawe, czy przeczytał coś więcej, niż tylko tytuł?

Dominik

Prawda jest taka że nasi bracia ukraińscy mordowali polskie kobiety i dzieci

    rozsądny człowiek

    Prawdziwym będzie również stwierdzenie, że polacy mordowali ukraińskie kobiety i dzieci. Tylko jaki mają te swtierdzenia związek z tematem tekstu?

      Patriota

      Kłamliwy człowieczku, przestań rzucać bezpodstawnymi oszczerstwami pod adresem Polaków. To, co twoi bracia (upaińcy) wyczyniali na Wołyniu, naprawdę ciężko jest pojąć ludzkim rozumem. Masz szczęście, że za pisanie takich bredni nie spotka cię żadna kara…

      Puma

      @rozsądny człowiek, bracia Ukraińcy prowadzili, na wzór Niemców, zmasowaną politykę unicestwiania Polaków, aby stworzyć państwo ukraińskie bez Polaków. Banderowcy wyżynali całe wsie i kazali cywilom Ukraińcom iść wycinać siekierami swoich znajomych Polaków. Szacuje się, że z rąk Ukraińców zginęło 100 tys Polaków, po samej polskiej stronie. Poza tym, Ukraińcy wierzyli Hitlerowi, że pomoże im zbudować państwo i 80 tys Ukraińców zgłosiło się do oddziałów SS Galicja. Niemcy przyjęli 11 tys. Jak to się ma do kilku akcji odwetowych Polaków? Zresztą Polacy walczyli przeciwko Niemcom na wszystkich frontach Europy.
      A teraz Ukraińcy przyjeżdżają do Polski szukać schronienia i Polacy im pomagają, zresztą nie pierwszy raz

Pafnucy

Jak można okupować przez 600 lat państwo które istnieje 26 lat. Ukraińskie kłamstwa. Mam nadzieję że kłamstwa szlag trafia razem z tymi co je głoszą i tymi co w to wierzą.

Anonim

Ostatnio czytałem że ,będzie państwo Galicja z stolica Lwów

qwe1rty

Przecież ukry to nie Rusini. Tak na prawdę to Rusinów już nie ma. Zostali starci z powierzchni. Przecież przez te ziemie ciągle przewalali się różni tacy: jak nie mongołowie to turcy a w ostateczności kozaki dopełniali dzieła zniszczenia. Ostateczną pacyfikację przeprowadzili rosjanie a dokończył stali w latach 30-tych.
To gdzie ci Rusini?

    Kobieta

    „To gdzie ci Rusini?”

    Na Białorusi ;)

    PytaM

    A Kinga Rusin?

Charlie

nie przypominam sobie, żeby UKRAINA miała jakiegoś Króla czy Cara także tzw. państwowość z prawdziwego zdarzenia to dopiero odzyskała po upadku ZSRR w pierwszej połowie lat `90 tych. Dodatkowo to nie sądzę, żeby nawet Rosja miała ochotę na te ziemie co wyraźnie pokazuje stan dzisiejszy – po aneksji Krymu dali sobie spokój. Czernobyl to żaba nie do przełknięcia dla nikogo.

DK

Kiedy Ukrainiec był przyjacielem Polaka? Bo ja nie pamiętam. Mogę się mylić. Proszę mnie uświadomić.
Samo to jak się już mówi Ukrainiec brzmi dla Polaka jak coś co nigdy nie sprzyjało Polsce.
Wyraźnie wrogie i nastawione anty polsko. Nie wiem czemu wszyscy się tak cieszycie ze teraz walą do nas i błagają o pomoc! Jeszcze 50 tys potem 500 tys.Czemu Węgrzy nie pomagają Ukraińcom?
Sami za chwilę będą prosić by Polska ich wchłoneła zanim Rosja to zrobi. I im dupsko skopie.

Sawa

No i pomagajcie uchodźcom. Wykorzystają Polskę, a później powiedzą, że zamiast pomóc ich ciemiężyliśmy, nie przymierzając jak ukrywani przed hitlerowcami żydzi po wejściu wojsk sowieckich w 1944/1945, np w Markach pod Warszawą. Zalewski pokazał jak rozumuje wraz ze swoim doradcą, kiedy miał wygłosić odejdzie do polskiego, bratniego narodu z okazji rocznicy Rzezi Wołyńskiej, a wystąpił jedynie do ichniej dumy, aby nadała ustawowo Polkom na Ukrainie na 1,5 roku taki status, jaki Polska nadała Ukraińcom w obliczu wojny z Rosją. Ciekawe czy wsparcie finansowe i darmowe hotele też? :-) O pozwoleniu na ekshumację ciał ofiar Rzezi Wołyńskiej ani słowa, o całym zdarzeniu też haseł chwili zadumy w zapowiadanej, okazyjnej wypowiedzi. Mówcie co chcecie, ale ja jestem przekonana, że po 2014 roku, kiedy przeprowadzono referendum na terenach Donbasu obecnie okupowanych przez Rosję, które to referendum wskazało, że ludność tamtych terenów nie chce być w Ukrainie, zrobiono tym głosującym za autonomią od Ukrainy, kolejny „Wołyń”. Putin się o „swoich” upomniał, co zapowiadał wcześniej, jeśli Ukraina nie zapewni bezpieczeństwa na referendalnych terenach. Mało kto pamięta, jak korzystnie Ukraina wyszła z „Sojuza”, wszyscy jej zazdrościli potęgi wojskowej i gospodarczej. Nie bez powodu Kreml tak Chojnie ich obdarował. Mieli być neutralni. Teraz chcą do Europy i NATO, a z danych wówczas profitów rezygnować nie chcą, bo im się wszystko nalezy. No i mamy genezę wojny ukraińsko ruskiej. :) Mołdawia np. tych problemów nie ma. Polakom może przyjść srogo zapłacić za to wsparcie, a Ukraińcy pomogą ruskim jak kiedyś hitlerowcom w nadziei na zagarnięcie terenów działań powojennych band UPA na Podkarpaciu, we wschodniej Małopolsce i w Świętokrzyskim, całej zaborowej Galicji, bo twierdzą, że to ich ziemię. Obym się myliła, lepiej dla Polski i Polaków.

Zobacz również

Druga wojna światowa

Inne oblicze Rzezi Wołyńskiej. Ilu Ukraińców ratowało życie Polakom?

Ich heroizm często był anonimowy. Płacili za niego własnym życiem i nie ma dla nich miejsca w niczyjej pamięci. Ówcześni Ukraińcy uważali ich za zdrajców. Polacy...

5 września 2016 | Autorzy: Katarzyna Barczyk

Kiedy naprawdę powstała Ukraina?

Istniała jeszcze przed potopem, a może nie istnieje wcale? Czy to kolebka ludzkości, w której wynaleziono koło i języki świata, czy pomyłka historii, wykreowana przez...

15 maja 2016 | Autorzy: Katarzyna Barczyk

Druga wojna światowa

Ukraińcy są w rzeczywistości Niemcami? Sekret ukraińskiej dywizji Waffen-SS

W ramach Waffen-SS utworzono kilkadziesiąt mniejszych i większych oddziałów sojuszniczych, złożonych z przedstawicieli niemal wszystkich narodów Europy. Najwięcej kontrowersji zawsze budziło powołanie ukraińskiej dywizji „Galizien”....

20 września 2012 | Autorzy: Kamil Janicki

Dwudziestolecie międzywojenne

Jak Piłsudski poradziłby sobie pod władzą Lenina?

Nigdy nie dowiemy się, jak bolszewicy potraktowaliby Komendanta, gdyby to oni wygrali Bitwę Warszawską lub gdyby miał on nieszczęście dożyć 1945 roku. Możemy natomiast posłużyć...

7 lipca 2012 | Autorzy: Kamil Janicki

Średniowiecze

Kto założył państwo polskie? Polanie. A Ukrainę? Też Polanie!

Szkolne podręczniki uczą, że Ruś Kijowska przyjęła chrzest niedługo po Polsce, że tamtejsze państwo powstało przy niemałym współudziale skandynawskich Waregów, a Bolesław Chrobry ochoczo splądrował...

14 marca 2012 | Autorzy: Kamil Janicki

Średniowiecze

Nie wiesz jak przyjąć zaręczyny? Księżna Olga ma dla Ciebie kilka pomysłów

Święta księżna, czy okrutna morderczyni? „Równa apostołom” kniahini Olga, która przyniosła Rusi chrześcijaństwo, nie zawsze aureolkę nosiła. Oto jej drugie oblicze.

24 maja 2011 | Autorzy: Aleksandra Zaprutko-Janicka

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.